Strona:Franciszek Stefczyk - O spółkach oszczędności i pożyczek.pdf/24

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

runkiem i nadzorem przełożonego Zarządu. Te czynności kasyera wymagają już więcej czasu i pracy regularnej, dlatego jest rzeczą słuszną, aby kasyer pobierał pieniężne wynagrodzenie. To wynagrodzenie powinno być z góry ustanawiane a nie może być tantiemą, to znaczy procentem od osiągniętego przez Spółkę zysku, gdyż w takim razie kasyer miałby zachętę do popychania Spółki, aby się starała o jak największe zyski bez względu na właściwy cel i na bezpieczeństwo funduszów Spółki. Z tego samego powodu nie należy kasyer do Zarządu, lecz ma w nim tylko doradczy głos, aby nie wyrobił sobie zbyt przeważnego wpływu na sprawy Spółki i nie prowadził jej na bezdroża. Na stanowisko kasyera powinien być zresztą także powoływany taki członek Spółki, który nietylko dla pieniężnego wynagrodzenia, ale i dla przysłużenia się dobrej sprawie gotów jest ochotnie a należycie pracować.
W Spółkach znaczniejszych może zajść potrzeba wyznaczenia jednego z członków Zarządu do wspólnego z kasyerem urzędowania kasowego, ażeby przełożony Zarządu nie był nadmiernie obciążony; za tę nadzwyczajną pracę może być ten jeden członek Zarządu skromnie wynagrodzony, ale nie można materyalnie wynagradzać przełożonego Zarządu. On bowiem ma być właśnie głównym przedstawicielem i stróżem dobra wspólnego.

6. Wykluczenie weksli.

Spółka oszczędności i pożyczek nie może trudnić się udzielaniem kredytu wekslowego.
Kredyt bowiem, jakiego ma udzielać Spółka, jest przeznaczony głównie i przedewszystkiem dla włościańskiej, rolniczej ludności. On ma być środkiem podźwignięcia gospodarstwa i ułatwieniem w trudnej doli. Do tych potrzeb i do stosunków ludności rolniczej, włościańskiej nie nadaje się forma kredytu wekslowego; tem się tłómaczy, że używanie weksli jest wykluczone i zabronione w Spółkach Raiffeisenowskich. Kredyt wekslowy powstał i wykształcił się w kołach kupieckich, więc jest zastosowany głównie do interesów kupieckich; rzeczywiście też w obrotach handlowych oddaje ważne usługi tak, że trudno byłoby go innym kredytem zastąpić. Ale rolnik inaczej i w innych warunkach pracuje, niż kupiec albo przemysłowiec. Rolnik nie obraca tak szybko i tak często swoim kapitałem i nie ma tak częstych dochodów, jak kupiec lub przemysłowiec. U rolnika pieniądz nie jest głównym kapitałem, bo rolnik posiada