[114]H
Ha (spójn.), a, i.
Haba, chaba (arab.), 1) grube sukno białe, samodział, gunia, siermięga; 2) bieda, nędza, ubóstwo.
Habdank (niem.), podziękowanie, spokój.
Habenda (łac.), majątek, mienie, posiadłość.
Habina, gałązka, rózga, pręt.
Haby, chaby, sprzęty domowe; odzież; bielizna, chusty do prania.
Hacka, duża chustka wełniana, pled.
Hać, p. Gać.
Had, gad.
Hadera, sukmana.
Hadra, chadera, 1) łachman, szmata, stara odzież podarta, ścierka; 2) kobieta złych obyczajów; stara panna.
Hadrować, kłócić się, przekomarzać się, pieniać się.
Hadrunek, hadrunk (niem. Hader), kłótnia, zwada.
Hadzić, obrzydzać, zohydzać.
Hadzir, hadży (arab.), pielgrzym muzułmański.
Hadż, obrzydliwość, brzydota.
Hafiz (arab.), uczony, umiejący koran na pamięć.
Hafterz, hafciarz.
Haftować, zszywać rany.
Haja, p. Chaja.
Hajdawery, spodnie szerokie, szarawary.
Hajduk, żołnierz piechoty węgierskiej w d. wojsku pols.; pachołek [115]policyjny na Węgrzech; rozbójnik, opryszek, łotr; lokaj po węgiersku ubrany; dozorca; gajowy.
Hajdukować, pełnić służbę hajduka.
Hajer (niem.), górnik.
Hajn, hajno, hajnu, hajnok, oto tam, oto tu, tutaj.
Hajtman (niem. Hauptmann), hetman, dowódzca.
Hajw, hajwo, p. Haw.
Hak w znacz. 1) fortel, podstęp; 2) p. Hakownica; 3) rodzaj tortur; 4) miara ziemi: dwudziesta część morgi; 5) mielizna, ławica piasku podwodna; skała podwodna; 6) niebezpieczeństwo, opały.
Hakownica, akownica, dawna strzelba bez bagnetu, zapalana lontem; arkabuz.
Haksamnit, aksamit.
Hala, pastwisko w górach.
Hala! co?! jak?! dalejże! naprzód! hejże!
Halabarda, halabart, halabarta, helbarta (niem. Hellebarte), półsiekierze, grot z siekierą, osadzona na drzewcu, broń do kłócia i cięcia.
Halabardnik, halabardzista, halabartnik, człowiek, uzbrojony w halabardę.
Halabartonoszy, uzbrojony w halabardę.
Halać, bełkotać.
Halawa (ukr.), 1) miejsca niezadrzewione; 1) wielka, odkryta zatoka jeziora.
Halaspas, uczta, życie wesołe.
Halba (niem.), półkwarty.
Halcbant, p. Halsbant.
Hale, łąki górskie.
Halebarda, p. Halabarda.
Halebartnik, p. Halabardnik.
Haljer, p. Eljer.
Halkać, przebierać albo ważyć w ręku.
Halkować (tur. halka, koło), kołować, krążyć statkiem po wodziewodzie.
Halmem (węg. halmaz: kupa), dostatkiem, wbród.
Halny, górski.
Halsbant (niem.), naszyjnik.
Halstuch, halstuk, halsztuch, halsztuk, krawat.
[116]Hałabarta, p. Halabarda.
Hałaburda, hałaburdnik, haraburda, awanturnik, zawadjaka.
Haładziej, rodzaj tkaniny tureckiej.
Hałasić, hałasować. H. kogo, przestraszyć hałasem.
Hałasz, szałas.
Hałda, hałdra, Chałda, kupa kamieni i ziemi wydobytych z kopalni i leżących blizko szybu.
Hały, goły, nagi, niezarosły.
Ham (niem. Ohm), wiadro (miara).
Hamal, hamał (tur.), tragarz.
Haman (z biblijnego Hamana), potwór, stworzenie wielkie a niezgrabne.
Hamowny, powściągliwy, wstrzemięźliwy.
Han, p. Hajn.
Handlagier (niem. Handlanger), pomocnik.
Handlerz, handlarz.
Handlirstwo, handlarstwo.
Handlować (niem.), postępować.
Handrycharz, p. Antrycharz.
Handryczyć, handrykować się, kłócić się, targować
się, tracić wiele słów.
Handszlak, p. Hanszlak.
Handziar, handżar, p. Andziar.
Hangować, spuszczać do kopalni na linie.
Haniebny, ogromny, wielki; dzielny, tęgi.
Haniebnik, 1) hańbiciel; 2) haniebny człowiek, bezecnik.
Hanszlak, handszlak, hanslak (niem. Anschlag), intryga, podstęp, wybieg, fortel.
Hantwerk, p. Antwerk.
Hantwos, p. Antwas.
Hań, p. Hajn.
Hapteka, apteka.
Harab, p. Harap.
Haraba, rodzaj powozu.
Haraburda, p. Hałaburda.
Haramza, harańdzia, 1) gawiedź, motłoch; 2) hultaj, włóczęga.
Harap (z okrzyku niem. herab! = precz), odpędzanie psów od ubitej zwierzyny, zakończenie polowania; bicz myśliwski do odpędzania psów, wogóle bicz; już po [117] H.-pie, już wszystko skończone.
Harapacz, harapnik, bicz myśliwski.
Harapowy, herapowy, uszczwany, dognany z harapem.
Haras, harasz, lekka materja wełniana, (z miasta franc. Arras).
Haraśny, arastny, wyborny, doskonały, świetny.
Harbajtel, harbejtel (niem.) warkocz albo pęk włosów z tyłu peruki.
Harc, utarczka pojedyńczych jeźdźców przed bitwą ogólną; wogóle: utarczka, obroty.
Harcab, harcap (niem. Haarzopf), długi warkocz, jaki dawniej nosili mężczyźni.
Harcerz, harcownik, ucierający się pojedyńczo z nieprzyjacielem.
Harchandrja, towarzystwo, hałastra.
Hardosz, człowiek hardy.
Hardzić, uzuchwalaćuzuchwalać, wbijać w pychę.
Hardzie, hardo.
Hardzina, p. Hardosz.
Harhara, niedołęga, stary; szkapa nędzna.
Harkabuz, p. Arkabuz.
Harkusz, arkusz.
Harmować, armować, uzbrajać.
Harnacz, harnas, harnasz (franc. harnais), pancerz, zbroja.
Harnadziej, herszt, dowódca bandy.
Harnasać, harnasić, hałasować.
Harnaszowany, harnaszowy, uzbrojony.
Harny, żywy, piękny, odważny; nie pozwalający w sobie niczym ubliżyć.
Harować, nękać się pracą, klepać biedę, mozolić się. H. kim = napędzać kogo do pracy, orać kim; trzeć, szorować.
Harpa, 1) miecz kształtu sierpa; 2) harfa.
Harras, p. ArrasHaras.
Hart, broń, oręż, grot hartowny; stal.
Hartki, żartki, wartki, żwawy.
Hartować w co, uderzyć w co, utkwić.
Hasen (węg.), zysk, zarobek.
[118]Haser (węg.), śniadanie.
Hasić, stukać, tłuc, walić.
Hataman, ataman.
Hatlić, hatlać, gmatwać, plątać.
Hausknacht, hausknecht (niem.), parobek w oberży.
Haw, hawok, hajwo, tu, tutaj, tędy, w tym miejscu, tam.
Hawarja, p. Awarja.
Hawer, hawerz (n. Hauer), kopacz, górnik.
Hawiernia, kopalnia węgla.
Hawrań, miejsce, w którym się gnieżdżą gawrony.
Hawt, haft.
Hawtędy, tędy.
Hawy, hajw, tu, tam, oto.
Hazuka, hażuka, (azukaazuka, ażuka, ażusta (czes. hazuka), rodzaj długiej sukni wierzchniej.
Heca, młotek.
Hecel, hycel.
Heciak, awanturnik; gbur, prostak; brudas; sobek.
Hecować (niem,niem. wetzen), wecować, szlifować, polerować.
Heftlik, haftka.
Hejnał (węg. hajnal = zorza, świt), 1) pieśń religijna, wykonywana przed świtem na instrumentach dętych; 2) zorza, jutrzenka.
Hejstać, znieważać.
Hejtman, p. Hajtman.
Helbarta, p. Halabarda.
Herab, herap, p. Harap.
Herc, p. Harc.
Hercerz, p. Harcerz.
Hergiewet, herguet, hergwert, herwegiet (niem. Heergerät), zbroja, przybory wojskowe.
Heroj, bohater.
Herold, Arald (niem.), poseł, zwiastun.
Herski, dzielny, dziarski; tęgi, ładny.
Herst (niem. erster, pierwszy), 1) herszt, dowódca bandy; 2) przód, front, pierwsze miejsce. H. wodzić; rej wodzić, przodować.
Herstować, walczyć, potykać się.
Hersztykać, swawolić.
Herwegiet, p. Hergiewet.
Hesper, gwiazda wieczorna.
Hester, rasa koni [119]szwedzkich, rozpowszechniona dawniej na Litwie.
Hetka, chetka, 1) szkapa, lichy koń; 2) lichota, coś marnego.
Hewdziec, dywanik.
Hewtman, hetman.
Hez, p. Hys.
Hezem, żwawo, chyżo.
Hi, i.
Hiberna, p. Hyberna.
Hidzić, p. Hydzić.
Hingować, p. Hangować.
Hinny, inny.
Hinst, p. Hynst.
Hipkać, biec skacząc.
Hipogeum, podziemie, grobowce, katakumby.
Hipogryf, bajeczny koń skrzydlaty, pegaz.
Hipokras, wino przyprawione.
Hirzcha, ircha, skórka barania wyprawna.
Hiskać, wiskać, iskać, szukać.
Histy, istny, prawdziwy.
Hiścina, p. Iścizna.
Hiż, iż, że.
Hladon, rumak, wierzchowiec, koń okazały.
Hledzić, patrzeć, spoglądać.
Hładon, p. Hladon.
Hłuzdy (białor.), mózg, olej w głowie, rozum.
Hnek, hnet, hnetki (czes.), wnet.
Hod, od.
Hodować, utrzymywać.
Hodyniec, odyniec.
Hodzia, hodża (tur.), duchowny albo nauczyciel mahometański.
Hohol, zuch, młodzieniec.
Hojdałka, huśtawka.
Hojnoletny, hojne lata dający.
Hola, daleko, późno.
Holik (cz.), hołysz, golec.
Holimak, niezdara, roztrzepaniec.
Holofnik, holofernik, krzykacz, zbytnik.
Holokać, wołać, krzyczeć.
Holować, sprowadzać.
Hołdować na kogo, krzyczeć, łajać, gromić.
Hołocie, hołociuch, dziecko.
Hołota, gołota, bieda.
Hołumić się, kłócić się.
Homan, p. OmanOmam.
Homen, 1) zgiełk, wrzawa; 2) orszak mar, otaczający wóz dżumy.
Honiec (czes. honec), rycerz, szermierz.
[120]Honor, pycha, wyniosłość, nieprzystępność.
Honorowy, obraźliwy.
Hony, łowy, polowanie.
Hońca, 1) goniec; 2) p. Honiec.
Hordyński, tatarski.
Horelica, horyłka (ukr.), gorzałka.
Horęż, oręż.
Hornostaj, gronostaj.
Horodnia, horodnica, 1) gród sądowy, sądy grodzkie; 2) przybudówka przy grodzie.
Horodykt, kompas, zegar.
Horować, p. Harować.
Horz, orz, (czes.), 1) koń; 2) dromader, wielbłąd jednogarbny.
Hospodaryni, pani.
Hostruchan, p. Roztruchan.
Hość (czes.), gość, obcy, przybysz.
Hośm, osiem.
Howad, owad.
Hramota, ramota (ukr. hramota z greck. grammata), pismo, dokument.
Hrazisty, grząski, grzęski.
Hreczysny, gryczany.
Hrobak, robak.
Hromak, p. Rumak.
Hruby, gruby.
Hrudek, kępa, wzniesienie.
Hruzki, grzązki.
Hrymnąć, rymnąć (ukr.), upaść; wywrócić; cisnąć, rzucić; uderzyć.
Huba, włóka gruntu; kolonja, folwark.
Huckop, hunckop, hunskop, unskop (n. Hundskappe), rodzaj hełmu.
Huczka, obława.
Hud, hudo, udo.
Huf, hufiec, pewien oddział wojska, poczet żołnierzy, kupa, zastęp.
Hufać, ufać.
Hufanie, ufność, nadzieja.
Huj, krzykacz, awanturnik.
Hul, ul.
Hulajgród, hulajgorod, beluarda, wieża drewniana na kołach, podsuwana pod oblegane miasto.
Hulgród, wielkie sanie.
Hulik, ulik, mały ul.
Hulsztyk, hulanka.
Hułan, ułan.
Hum, um, umysł, myśl.
Hunąć (ukr.), pisnąć, bąknąć.
Hunckop, hunskop, p. Huckop.
[121]Huniek, prostak, gbur.
Hupać, skakać przez co, przeskakiwać.
Hupieszeć, pleśnieć.
Hurba, kupa, gromada.
Hurm, hurma, 1) gromada, kupa, tłum, hufiec; 2) stado.
Hurry, Węgry, Madziary.
Hurski, węgierski.
Hurt, hort (niem. Hürde, ogrodzenie, zagroda), 1) ogrodzenie dla bydła; 2) stado, gromada; 3) sprzedaż hurtowna, ryczałtowa.
Hurtować, 1) trzymać bydło na polu w hurtach dla zagnojenia pola; 2) H. rolę, gnoić ją przez hurtowanie bydła.
Husak, dyby na szyję.
Husnacht, p. Hausknecht.
Hustem, chustem, husto, gęsto, rzęsiście, obficie.
Husty, gęsty, obfity.
Huszcza, chuszcza (ukr.), rzesza, tłum, tłuszcza.
Huśla, gęśl, instrument muzyczny.
Hutarz, hutnik.
Hutorzyć, mówić półgłosem.
Huzno (ukr.), zadek, tyłek.
Hybać sobą, kołysać się, nachylać się.
Hyberna (z łac. hiberna), chleby zimowe, danina na utrzymanie wojska przez zimę, zimowe leże, zimowe kwatery wojska.
Hyd, hydanie (cz.), ohyda.
Hydzić, zohydzać, obmierzać. H. się, brzydzić się.
Hykawy, jąkający się.
Hyl, miejsce wzniesione, niezarośnięte, odkryte dla wiatrów.
Hymna, hymn.
Hymżać, pełzać, czołgać się.
Hynst, hinst (n. Hengst), koń trzebieniec, zerzaniec; wałach.
Hyperbora, Scytja północna.
Hyrny, 1) wyniosły, dumny; 2) bogaty; 3)sprzeczny, wybredny; 4) znany, głośny; 5) honorowy.
Hys, hyz, hysz, hez (niem. hissen, podnosić żagle), wiatr pomyślny.
Hyz, hyża, p. Chyż.
Hyża, dom, mieszkanie.
Hyży, chyży, szybki.
• PDF 
• MOBI 
