Zielnik lekarski/97
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Zielnik lekarski |
| Podtytuł | Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich |
| Wydawca | Księgarnia J. Przeworskiego |
| Data wyd. | 1938 |
| Druk | Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Galeria grafik w Wikimedia Commons
| |
_z97.png)
B. — Roślina dorastająca do 90 cm wysokości. Łodyga prosta, gładka, obła, zielona, pokryta białawym nalotem, u nasady zdrewniała. Liście podwójnie pierzastosieczne, w zarysie trójkątne, mięsiste o klinowatych drobnych listkach. Kwiaty żółtawo-zielone, zebrane w baldaszkogronach. Owoce brunatne, nerkowate. Smak gorzki, ostry, korzenny; zapach przenikliwy, ostry, balsamiczny.
ROŚNIE dziko w Europie południowej; u nas UPRAWIANA w ogródkach (godło panieństwa).
UPRAWA. Wymaga położenia ciepłego, słonecznego, ziemi wapiennej, piaszczysto-gliniastej, miernie wilgotnej. Nawozić przegniłym obornikiem lub kompostem. Rozmnaża się z nasion, sadzonek lub odłamanych gałązek. Siać bardzo wcześnie wiosną do chłodnego inspektu, w którym ziemia musi być stale wilgotna. W końcu maja wysadza się w grunt. Odległość roślin 40 cm. Wymaga okopywania. Uprawa ruty połączona jest z pewnym niebezpieczeństwem. Robotnicy zajęci przy sadzonkowaniu i zbiorze chorują na szczególną wysypkę. Choroba ta, której zewnętrzne objawy przypominają odmrożenie, połączona jest niejednokrotnie z silną gorączką.
KWITNIE od czerwca do sierpnia.
ZBIERA SIĘ liście przed rozpoczęciem kwitnienia. Suszyć w cieniu bardzo szybko, w silnym przewiewie.
SKŁADNIKI: Olejek lotny (w liściach 0, 2%; w nasionach 1%), gorzknik wyciągowy, zielona skrobia, białko.
DZIAŁANIE: Wzmacnia czynności narządów trawienia, podnieca nerwy, działa wiatropędnie, uśmierza bóle porodowe.
UŻYTEK. Herbata z ruty używa się przeciw napływom krwi do głowy, zawrotom głowy, zaburzeniom w trawieniu, brakowi apetytu, biciu serca, padaczce, histerii, zatrzymaniu odpływów miesięcznych. Olejek ruciany, wydobywany z liści, stosuje się przy histerii, zatrzymaniu menstruacji i jako środek czerwiogubny.
Dr Walser zaleca, celem spędzenia robaków, mieszanie ziela lub nasion ruty z piołunem i wrotyczem (p. nr 110).
Zamiast herbaty poleca ks. Kneipp nastój z ruty na wódce lub oliwie; brać dziennie 10—12 kropel na cukrze.
Spirytus z ruty można sporządzić samemu. Zalewa się 1 część wyciśniętego soku 6 częściami spirytusu. Brać 10—15 kropli dziennie na wodzie lub cukrze.
Zewnętrznie używa się ruty do aromatycznych kąpieli i okładów oraz do klizm.
Ruta należy do roślin silnie działających, trzeba więc ją używać bardzo ostrożnie; najlepiej z porady lekarza.
CENA: 100 kg liści (Herba Rutae hortensis): 90—135 zł.
