Strona:Zwierzęta, rośliny i minerały w magii miłosnej Indian Jívaro.pdf/9

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nijamanch (piwa z manioku). Gdy kobieta poważnie gniewa się na swego męża, niekiedy zaprzestaje spełniania tej powinności. Do tego właśnie nawiązuje anent śpiewany przez mężczyznę Achuar znad rzeki Ishpink. Odmalowuje on w nim siebie jako zmokniętego i zaniedbanego ptaka (nieokreślonego gatunku). Najprawdopodobniej chodzi tu o metaforyczne przyrównanie męża do oswojonego stworzenia. Jívaro, podobnie jak inni Indianie Amazonii, trzymają bardzo wiele oswojonych dzikich zwierząt (w tym ptaków), o które trzeba dbać podobnie jak o ludzi.

Twój gniew i uraza
Doprowadziły mnie do tego stanu.
Pozbawiony jedzenia siedzę opuszczony
Modląc się do Boga[1]
Susząc moje zmierzwione pióra
Kulę się
Przez twój gniew i urazę
Przez twój gniew i urazę, które odmówiły mi pokarmu.
Siedząc opuszczony i zawstydzony
Modląc się do Boga
Na bezlistnym drzewie
Susząc me zmierzwione pióra kulę się opuszczony (Taylor & Chau 1983: 23).

W społeczeństwie Jívaro wciąż jeszcze praktykowane jest wielożeństwo. Niekiedy mężczyzna, który ma już jedną żonę, bierze sobie następną. Zdarza się wówczas, że pierwsza żona jest niechętna zamiarom męża, traktując nową żonę jako rywalkę. Mężczyźni znają specjalne anenty, których funkcją jest wywołanie życzliwości kobiety wobec drugiej małżonki jej męża. W już ustanowionym poligynicznym małżeństwie mają też one służyć zachowaniu harmonijnych relacji pomiędzy współżonami. W pieśniach tych mężczyźni przywołują rośliny i zwierzęta, których osobniki współistnieją razem w harmonii, na przykład wędrujące w grupach przepióry (Odontophorus sp.) [rodzina przepióry – Odontophoridae] w językach jívaro zwane push (Brown 1986: 151).

Filip Rogalski (kontakt osobisty) zapisał w 2011 r. wśród Awajúnów inny anent, którego kontekst wykonania również wiąże się z szeroko pojętym zagadnieniem miłości. Mężczyzna, który wykonał pieśń dla Rogalskiego, miał kiedyś romans z żoną innego. Zdradzony mąż dowiedział się o tym i wpadł w gniew. Nieszczęsny kochanek chciał

  1. Wzmianka o Bogu (achuar yuse, od hiszpańskiego dios) zdradza tu wpływ chrześcijańskich misjonarzy.