Strona:Zwierzęta, rośliny i minerały w magii miłosnej Indian Jívaro.pdf/1

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
ETNOBIOLOGIA POLSKA Vol. 2 – 2012: 39-58


Zwierzęta, rośliny i minerały w magii miłosnej Indian Jívaro


Animals, plants and minerals in the love magic of the Jívaro Indians


KACPER ŚWIERK


Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Szczeciński ul. Krakowska 71-79, 71-017 Szczecin, kacpersw [at] yahoo.com


ABSTRACT: This article is a review of meanings and uses of plants, animals and (to a lesser extent) minerals and water in the love magic of the Jivaroan peoples – huntershorticulturalists of the Upper Amazon (Ecuador and Peru). First I present the use of metaphors taken from the animal world in love songs belonging to the broader category of magical chants called anent. Then I review the uses of minerals, plants, animals (or their parts) in preparations of pusangas — love potions and magical objects. The review is based on existing literature about the Jivaroan peoples and, in some cases, also on my own fieldwork among Jivaroans in Peru.
Key words: ethnozoology, ethnobotany, Amazon, Jivaroan peoples, magic

Wstęp

Celem tego artykułu jest przegląd zastosowań i znaczenia zwierząt, roślin i minerałów w tych praktykach Indian Jívaro z Górnej Amazonii, które w literaturze antropologicznej określane są na ogół mianem magii miłosnej. Odnoszę się w nim do dwóch rodzajów magii miłosnej – pieśni miłosnych anent, w których często przywoływane są metafory ze świata zwierząt, oraz pusang (musap) – przedmiotów i substancji magicznych, wykonywanych ze zwierząt, roślin i minerałów[1].

  1. W tekście tym zajmuję się magią miłosną, którą można umownie określić jako tradycyjną. Perruchon (2002) wspomina też o „nowoczesnej” magii praktykowanej przez niektórych współczesnych ekwadorskich Shuarów. Magia ta (w tym również miłosna) opiera się m.in. na książkach – poradnikach magicznych publikowanych w Ekwadorze i przyswojonych przez Indian elementach kultury metyskiej. Dzikie zwierzęta i rośliny znajdują w niej zastosowanie jedynie w niewielkim stopniu.