rymi” a „wschodzącymi” potęgami o surowce, rynki zbytu, o polityczny i strategiczny prymat w świecie. Geopolityka odgrywała wówczas ważną rolę jako swoista doktryna polityczna, której zadaniem byłoby wskazanie, opierające się na wiedzy naukowej, na najbardziej skuteczną strategię dla realizacji interesów narodowych państw. Co było chyba najbardziej charakterystyczne w okresie klasycznym, to próba przeniesienia wiedzy naukowej na poziom działalności praktycznej, a najbardziej znani twórcy doktryn geopolitycznych tamtego okresu byli nie tylko uczonymi, ale przede wszystkim aktywnymi politykami, geostrategami, uwikłanymi w relacje władzy; chcieli oni oddać swoją wiedzę dotyczącą związków pomiędzy człowiekiem a przestrzenią geograficzną na usługi wypracowania najbardziej skutecznej strategii międzynarodowej. Uważa się, iż klasyczne teorie geopolityczne są wiedzą usytuowaną w określonym kontekście historycznym, który bardzo mocno wpłynął na ich kształt. Klasyczne teorie geopolityczne zajmowały się konstruowaniem schematów geopolitycznej przestrzeni świata, aby wykorzystywać je w praktycznych działaniach. Koncepcje te miały często partykularny charakter, służąc przede wszystkim nie tyle poszerzaniu wiedzy o świecie i o związkach między działalnością polityczną człowieka a środowiskiem geograficznym, ile wspieraniu polityki określonego państwa. Geopolityka w tym okresie miała charakter naturalistyczny, scjentystyczny, europocentryczny i państwowocentryczny. Nie można rozpatrywać klasycznych koncepcji geopolitycznych w oderwaniu od rzeczywistości, w której się ukształtowały. Nie mają one charakteru uniwersalnego i można je zrozumieć tylko poprzez umieszczenie w określonej rzeczywistości geograficzno-politycznej świata pierwszej połowy XX w.[1].
W klasycznym okresie rozwoju geopolityki, który przypada na okres międzywojenny, warto zwrócić uwagę na jeszcze jedno nazwisko zwyczajowo pomijane we wszystkich słownikach i podręcznikach poświeconych geopolityce, a wydające się warte zainteresowania. George Orwell (1903-1950), brytyjski dziennikarz i pisarz, nie był ani politykiem, ani uczonym, ani tym bardziej geopolitykiem, ale w swojej książce Rok 1984 stworzył literacką, bardzo plastyczną i, co więcej, zaskakująco realistyczna wizję światowej geopolityki, parodiującą geopolityczne koncepcje pierwszej połowy dwudziestego wieku. Orwell opisywał świat, który rozpadł się na trzy wielkie mocarstwa: Eurazję powstałą w wyniku wchłonięcia Europy przez Związek Radziecki, Oceanię powstałą w wyniku wchłonięcia Wielkiej Brytanii przez Stany Zjednoczone oraz Wschódazję. Eurazja zajmuje całą północną część kontynentu eurazjatyckiego, od Portugalii po cieśninę Be-
- ↑ Por. J. Agnew, Geopolitics. Re-visioning world politics, Londyn 1998, s. 94-105, C. Flint, Introduction to geopolitics, Nowy Jork, 2006, s. 24.
