Strona:William Shakespeare - Burza.pdf/10

przygotował go znakomicie rozwój dramatu kościelnego, misterjów i »miraklów«, opartych o tematy zaczerpnięte z Pisma św. i z legend o świętych, — dramatu, który istniał już od XIV w. w Anglji i był bardzo popularną doroczną rozrywką miast. Po pierwszych próbach około 1562 roku, po sztuce Gorboduc, pierwszej tragedji w nowoczesnym typie o jednolitej akcji, i kilku innych dochowanych z tych czasów sztukach, nastąpiła jednak kilkunastoletnia przerwa, poczem dopiero, około połowy ósmego dziesiątka XVI wieku, wybuchła naraz silnym płomieniem twórczość dramatyczna kilku wybitnych dramatycznych pisarzy; są to: komedjopisarz Jan Lyly (1554—1606), Tomasz Kyd (1558—1594?), autor słynnej Tragedji hiszpańskiej, Jerzy Peele (1558—1598?), Robert Greene (1560—1592), antagonista Szekspira, a przedewszystkiem wielki poprzednik Szekspira Krzysztof Marlowe (1564—1593), autor pierwszego dramatycznego opracowania podania o Fauście, twórca dramatów o potężnej koncepcji treści, jak Ta merlan i Żyd maltański, pisanych patetycznym ale pełnym poezji językiem, który zapowiadał się jako genjalny twórca, o którym niektórzy krytycy literatury twierdzą, że w dalszej twórczości (przerwanej nagłą śmiercią w karczemnej bójce) byłby prześcignął Szekspira. Poczucie narodowej tężyzny, potrzeby czynu, przed którym otwierały się rozliczne drogi, wyraziło się najlepiej w formie dramatycznej, która z samej natury rzeczy obiera sobie za temat jakiś wybitny czyn, motywuje go i przedstawia skutki, — w przeciwieństwie do liryki, wyrażającej uczucia, i epiki, która jest szerokiem malowidłem rodzajowem, bez skupienia uwagi na jeden punkt.
 W angielskim renesansie znalazła miejsce i liryka, w postaci licznych zbiorów mniej wybitnych pisarzy, i epika, której szczytem jest niedokończony poemat Edmunda Spensera (1553—1598) The Fairy Queen (Królowa-wróżka), ostatni kwiat średniowiecza. Ale dominujące stanowisko w epoce elżbietańskiej literatury