Strona:Wielki świat Capowic - Koroniarz w Galicyi.djvu/273

Bogdana. Zrozumiał on doskonale, że démocrate znaczy demokrata, a patrie ojczyzna, a ponieważ zdawało mu się, że książę w owem zajściu przysłużył się niesłychanie zasadzie arystokratycznej, więc ze łzami rozrzewnienia w oczach wynurzył głośną wdzięczność niebiosom, iż dały nam arystokracyę, bez której bylibyśmy jak murzyni czarni i brunatni i t. d. i t. d.
 — Nie, panie — rzekł Jego książęca mość z emfazą — w Polsce niema arystokracyi! Nie mamy wprawdzie w tradycyach naszych absolutnej równości, ale istniała równość szlachecka; szlachcic na zagrodzie, równy wojewodzie! (Tu pan Meliton począł z zapałem kiwać głową na znak bezwarunkowego potakiwania, a p. Wincenty popatrzył najprzód w sufit, a potem pod stół na swoje buty, co było z jego strony znakiem żywego udziału w rozmowie). — Pielęgnujmy tę równość — ciągnął dalej książę — nie wywyższajmy się jedni nad drugich, a nie będzie między nami niewolników!
 Wspaniałym jest widok dębu, który pozwala słabemu powojowi wić się około swego pnia odwiecznego, wyniosłym jest Cezar Oktawian August, gdy przyjacielską dłoń podaje Cynnie, do łez rozrzewnia nas w potrójnej swojej koronie następca Grzegorzów siódmych, Inocentych i Leonów, gdy z wyżyny Kapitolu, on, widomy zastępca Chrystusa, cały pokorą przejęty, mieni się „sługą sług bożych“ — ale dla galicyjskiego szlachcica taki zawsze najpiękniejszym, najwięcej uwielbienia i ucałowania rąk i nóg godnym ideałem będzie książę, który wszedłszy pod jego strzechę, zacznie mówić o równości szlacheckiej, i cytować to najfałszywsze pod słońcem, najbardziej ze wszystkich w Polsce kłamliwe przysłowie, że „szlachcic na zagrodzie“ i t. d. Powiedz to szlachcicowi, mości książę, a po Panu Bogu i po Matce Najświętszej nie będzie znał innego patrona, opiekuna i Jaśnie Oświeconego, łaskawego pana, prócz ciebie, nikomu nie będzie się tak nizko kłaniał i nikogo tak chętnie nie uzna wyższym od siebie. Powiedz to i nieszlachcicowi, w innej formie, a ten uwielbi cię jeszcze przed Panem Bogiem