Strona:Walerian Kalinka - Jenerał Dezydery Chłapowski.pdf/96

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

„sto, jeszcze nas pobiją. A wiesz dlaczego? Oto, że mają „Cesarza, a my nie!“ — Uderzyły mnie te słowa; zrozumiałem jego myśl, że monarcha jest zjednoczeniem sił narodowych, zabezpieczeniem ładu i posłuszeństwa, a tego się u nas nie spodziewał. — Rozmowy takie powtarzały się często dni następnych, a brały czasem taki obrót, iż zdawał się nabierać takiego przekonania, że go wszyscy słuchać będą, a ze zwycięstwem znajdzie się i król.“
Tem ośmielony, podał mu swe myśli na piśmie i w nich przedstawiał, że negocyacye mogą co najwięcej posłużyć do zyskania czasu, ale że jak najprędzej przyspieszać trzeba organizacyą wojska. Ta zaś w jego przekonaniu zasadzała się na tem, iżby każdy pułk wysłać miał do miast wojewódzkich kadry, potrzebne do sformowania brygady i powołać do ich zapełnienia rekrutów wraz z żołnierzami dymisyonowanymi. Z kampanij napoleońskich wyniósł Chłapowski doświadczenie, jak prędko nasz ochotnik wyrabia się na doskonałego żołnierza, liczył przeto, że armia do miesiąca lutego, w którymto czasie wojna prawdopodobnie rozpocznie się, dałaby się potroić i przysposobić do boju, a uniknęłoby się w ten sposób podziału wojska na stare i nowe formacye, bo w każdym pułku byliby starzy oficerowie i część starych żołnierzy[1]. Radził nadto sformować ośm korpusów partyzanckich, po 800 do 1000 ludzi, ze strzelców, jazdy i artyleryi złożonych, któreby z początkiem lutego, pod komendą przedsiębiorczych oficerów, należało wysłać na granice Królestwa, dla przyciągania ochotników z Litwy i Wołynia. W razie zaś, gdyby Rosyanie weszli pierwej do Królestwa, pragnął przerzucić te korpusy na Litwę, by tam szerzyć powstanie i nieprzyjaciela z tylu niepokoić.

Chłopickiemu nie podobało się takie raptowne pomnażanie pułków. Młodemu żołnierzowi on nie ufał, bo miał zawsze ze starym tylko do czynienia; przytem nie wierząc

  1. Według tego planu byłoby przy rozpoczęciu kampanii 198 szwadronów, 78 batalionów i 14 bateryj, wszyscy jednego regulaminu.