Strona:Walerian Kalinka - Jenerał Dezydery Chłapowski.pdf/93

§9.

Chłopicki.

 Przechodzę do wypadków roku 1831. Opowiadać dziejów wojennych tej epoki nie będę, tem bardziej, że udział Chłapowskiego w pierwszej jej połowie był mało znaczny; wolę zamieścić kilka uwag politycznych, które mi się nasuwają. Opisów wojennych powstania mamy dosyć; na jego historyą polityczną jeszcześmy się nie zdobyli, choć ta dla nas byłaby najpotrzebniejsza, bo z niej w każdym czasie i w każdej sytuacyi skorzystać można.
 „Panie szwagrze, jeśli konspirujesz przeciw mnie, każę cię wsadzić do kozy,“ rzekł W. Książę do Chłapowskiego w jednej z tych rzadkich wizyt, które mu tenże oddawał. „Mości Książę, odpowiedział Chłapowski, nigdym nie konspirował przeciw Waszej Cesarzewiczowskiej Mości i konspirować nie będę, ale bić się — to co innego, do tegom gotów.“
 Nie w smak była ta odpowiedź W. Księciu, lecz że ją sam wywołał, musiał ją ścierpieć. Chłapowski dotrzymał słowa. Do żadnego spisku ani pierwej ani wówczas nie należał, bo z tym trafnym zmysłem, który go odznaczał, mówił on: „to rzecz niegodna rozsądnego człowieka przysięgać na posłuszeństwo niewiedzieć komu i niewiedzieć na co,“ a taką jest zazwyczaj przysięga konspiracyjna. Skoro powstanie wybuchło i utworzył się rząd narodowy, pospieszył natychmiast