Z listem tym, ułożonym zapewne już w Sulejowie na podstawie uchwały wiecu, do której w kilka dni później i Wielkopolska na wiecu w Pyzdrach[1] przystąpiła, postanowiono wysłać osobne poselstwo. Na jego czele stanął biskup włocławski Gerward. Pochodził on prawdopodobnie z dawnej dziedzicznej dzielnicy Łokietka, z Kujaw, może syn lub bratanek komesa Gerwarda, dziedzica Koszut[2], niegdyś proboszcz kapituły włocławskiej a od r. 1300 biskup, był osobistością, która do tej dyplomatycznej misyi bardzo się nadawała. Ruchliwy i sprężysty, doświadczony i zdolny polityk mógł sprawą pokierować dobrze, przytem bardzo majętny[3] mógł tem korzystniej reprezentować swego księcia. A nadto jeszcze jeden wzgląd za nim przemawiał. Chodziło równocześnie i o sprawę z Zakonem, nad którą bezwątpienia również w Sulejowie radzono, a sprawy tej nikt tak dobrze nieznał jak Gerward, bo część jego dyecezyi, owo Pomorze gdańskie zostało właśnie przez Krzyżaków zajęte, stąd ciągłe były stosunki a w ich następstwie ciągłe zatargi i krzywdy wyrządzane kościołowi włocławskiemu. Gerward patrzał własnemi oczyma na wzrost potęgi Zakonu, na tę misterną a podstępną politykę, na gwałty i zdrady, które ową potęgę zbudowały. A spodziewać się należało, że Zakon w Kuryi poruszy wszelkie sprężyny, wytęży całą swą siłę i zręczność, aby ze sporu z Polską wyjść zwycięsko, plany Łokietka pokrzyżować i państwo niedawno wzmocnione osłabić. Trzeba mu więc było wytrawnego przeciwstawić posła.
Niezwykle trudne miał Gerward zadanie, lecz się wywiązał z niego po mistrzowsku, a utorowały mu drogę skutecznie uchwały wiecu w Sulejowie. Wraz z pismem, które z tych uchwał wypłynęło, wiózł ze sobą zapewne listy Łokietka pełne obietnic na przyszłość i ustne instrukcye co do celu i sposobów postępowania. Towarzyszyły mu może również inną drogą wysłane listy nuncyusza i kollektora ówczesnego w Polsce, Gabryela de Fabriano, który właśnie w kraju w czasie owego wiecu bawił[4] a nie miał powodu zająć w obec Łokietka nieprzychylnego stanowiska.
- ↑ Łokietek znajduje się w Pyzdrach już 29 czerwca 1318 r. a przy dokumencie tam wydanym byli obecni opat Lubiński, Stefan Pękawka starosta wielkopolski, Dobrogost wojewoda poznański, Marcin wojewoda kaliski, Albert kasztelan kaliski i inni dostojnicy a między nimi Filip kanclerz poznański. KDWP. II. Nr. 1000.
- ↑ Koszuty pod Słupcą. KDWP. II. Nr. 747.
- ↑ Świadczą o tem liczne jego transakcye majątkowe. Cod. Dipl. Pol. II. Nr. 196, 200, 202, 209, 211, 213, 228 (
Zapewne błąd w druku — winno być może być: 218.), 224-226.
- ↑ Theiner, Mon. Pol. I. Nr. 223.
