Strona:Tytus Czyżewski - Władysław Ślewiński.djvu/9

przedniego życia pełnego temperamentu, do kłębka owej psychologicznej przemiany, która dokonała się w dojrzałych już latach człowieka. Temperament Ślewińskiego, który ponosił go jako bawiącego się i marnotrawnego szlagona polskiego, — ów temperament poniósł go aż do sztuki. A wtedy sztuka stała się dla niego owem wyjściem i ujściem temperamentu, jego silnej, namiętnej a zarazem tak skomplikowanej natury.
 W owym czasie we Francji, w Paryżu, a było to w roku 1888, poczęła budzić się zwolna w sztuce francuskiej reakcja przeciw impresjonizmowi, który dawał tylko jednostronną wizję świata zewnętrznego. Ta reakcja przeciw impresjonizmowi objawiła się w obrazach Cézanne’a, Van Gogh’a, a nadewszystko Gauguin’a. W tej epoce, kiedy do Paryża przybył Ślewiński, na Montparnassie, nad młodzieżą artystyczną panował Gauguin. Ślewiński, wiedziony czy pokrewieństwem charakteru i temperamentu, czy chęcią poznania tego, co było wówczas najbardziej śmiałe i buntownicze w sztuce, zwraca się ku Gauguin’owi, i odtąd Gauguin i Ślewiński łączą się niejako w swych dążnościach i w twórczości aż do chwili powtórnego odjazdu Gauguin’a ku wyspom Oceanji. Wiele pisano na temat bezpośredniego i przeważającego wpływu Gauguin’a na Ślewińskiego — wpływ ten jednak był powierzchowny wobec głębokiej i dojrzałej indywidualności Ślewińskiego. Być może, że ta indywidualność jego artystyczna kształtowała się nie przy sztalugach w Paryżu, ale już przedtem w Polsce — w życiu wolnem i nie uznającem żadnej tamy temperamentu. Zetknięcie się Ślewińskiego z indywidualnością Gauguin’a wywołać mogło wstrząs, który jednak, działając na niego zewnętrznie, nie przeistoczył zupełnie jego natury, ani sposobu patrzenia i pojmowania świata. Ślewiński w przeciwieństwie do błyskotliwej, ruchliwej i doktrynerskiej nieco istoty temperamentu Gauguin’a, posiadał raczej naturę spokojną, pogłębioną

7