Strona:Thomas Carlyle - Bohaterowie.pdf/129

tycy niemieccy, z których niektórzy, na pierwszy rzut oka, niezbyt są zrozumiali. Mówią oni naprzykład, że poeta ma w sobie nieskończoność, wlewa w utwory swoje jakąś Unendlichkeit, nadaje im charakter jakiejś „nieskończoności.“ Przedmiot sam jest nader chwiejny, — należy jednak pamiętać następujące zdanie, pomimo braku w niem ścisłości: po dobrym namyśle można tam stopniowo dopatrzeć się pewnego znaczenia. Co się mnie tyczy, widzę wiele znaczenia w starem odróżnieniu poezyi, jako miarowej, mającej w sobie muzykę, będącej rodzajem śpiewu. W rzeczy samej, gdybyśmy byli zmuszeni do określenia, moglibyśmy tak dobrze to, jak i co innego powiedzieć: Jeśli opis czyjś jest istotnie muzykalny, muzykalny nietylko w wyrazach, lecz w treści i substancyi, we wszystkich myślach i zdaniach, w całem jego pojęciu, — to będzie on poetycznym; jeśli zaś nie — to nie. Ileż rzeczy zawiera w sobie ten wyraz: muzykalny! Myślą muzykalną nazwę myśl, wypowiedzianą przez ducha, który przeniknął do treści samego serca rzeczy, odkrył najwewnętrzniejszą jej tajemnicę, czyli utajoną w niej melodyę, odkrył wewnętrzną harmonię związku, która tworzy jej duszę, przez którą rzecz istnieje i ma prawo bytu na tej ziemi. Możemy powiedzieć, że wszystko, co się tyczy serca, tudzież jego tajemnic, jest melodyjne i naturalnie w pieśni się wyraża. Znaczenie pieśni jest głębokie. Ktoby potrafił w słowach logicznych wypowiedzieć wrażenie, jakie na nas czyni muzyka? Poezya — to rodzaj jakiegoś niewyraźnego i niezgłębionego słowa, które stawia nas u brzegu nieskończoności i pozwala na chwil kilka wzrokiem w niej utonąć!