Przejdź do zawartości

Strona:Teodor Jeske-Choiński - Poznaj Żyda!.djvu/99

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

pał pod nim drugi protegowany Chasdaja Dunasz ben Labrat z Bagdadu, także gramatyk, który zazdrościł koledze łaski możnego bogacza. Jako wierszopis wprowadził on do nowohebrajskiej poezyi rytmikę arabską.
Najznakomitszym gramatykiem hebrajskim owych czasów był lekarz Abdulwalid Merwan Ibn Ganach (995 — 1050), twórca składni hebrajskiej i doskonały komentator Biblii. Pisał on po arabsku, znał filozofię grecką, poddawał krytyce Platona i Arystolesa, zaczepiając ich metafizykę, z którą się jego racyonalizm semicki nie umiał pogodzić. Gramatyk i leksygograf zajmował się także Talmudem.
Do gwiazd żydowskich owego czasu należy Samuel Halevi Ibn Nagrela, urodzony w Kordowie 993 r., talmudysta, filozof i rymotwórca, typ Żyda zręcznego, przebiegłego, umiejącego się naginać do każdego położenia. Jako minister dwóch kalifów maurytańskich, Habusa i Badisa, chociaż był równocześnie głównym rabinem i nagidem (księciem) Żydów Grenady, przyodziewał się „dla miłego spokoju“ w skórę mahometańską, zalecał Maurom Koran, jako Księgę Ksiąg, i zamykał zawistne usta swoich przeciwników workami złota. Po cichu popierał swoich współwyznawców, wysuwając ich na wybitne stanowiska.
Do najgłębszych myślicieli żydowskich wieków średnich należy Salomon ben Jehuda Ibn Gebirol