Strona:Teodor Jeske-Choiński - Poznaj Żyda!.djvu/62

Opowiada Graetz, swojego narodu gorliwy obrońca, że Żydzi wieszali w czasie uroczystości „purim“ (święto żydowskie ku czci zabójców Hamana, jego rodziny i zwolenników), podobiznę Hamana na szubienicy, przedstawiającej krzyż. Haman, dostojnik perski, za czasów Artakserksesa Longimana, biblijnego Aswerusa (465 — 425), był pierwszym „antysemitą,“ ostrzegał swojego króla przed szkodliwością Żydów i radził ich wypędzić z Persyi, jako obcych, jako wrogów.
 I dziwili się Żydzi, że się chrześcijanom taka obelga nie mogła podobać.
 Do obelg i zniewag, miotanych przez Żydów bezustannie na innowierców, głównie chrześcijan, dolała oliwy ich bezgraniczna chciwość, ich zachłanność handlarska, usiłująca wydrzeć innowiercom całe ich mienie.
 Z pogromem Bar Kosiby przez imperatora Hadryana (133 — 134 po Chr.) kończy się działalność historyczna Żydów. Zdeptani, zwyciężeni ostatecznie, wyrzekli się zbrojnych powstań i włożyli całą swoją energię, całą swoją wolę semicką w handel. Byli oni od czasów osiedlenia się w Syryi doskonałymi kupcami. Wykształciwszy się w dobrej szkole Hetytów, przewyższyli wkrótce swoich mistrzów. W wykopaliskach Niniwy, w bibliotece królewskiej, znaleziono dowody, poświadczające niezwykłą przebiegłość kupiecką „narodu wybranego.“ Już wówczas byli Żydzi wekslarzami, bankierami wzdłuż brzegów Tygrysu i Eufratu. Mieli nawet swojego Rot-