Strona:Stefan Gębarski - W pruskich szponach (cz. I).pdf/95

ktem młodzi szlacheckiej, gdzie początkowe nauki odbył Jędrzej Śniadecki.
 Księgozbiór klasztorny należy do najdawniejszych w Polsce. Dziś Trzemeszno podupadło, liczy zaledwie 5,000 mieszkańców, ze znaczną przewagą Polaków, którzy około 4,000 ludności liczą.
 A oto jedno z najdawniejszych opactw naszych… Patrzcie, jak malowniczo wznosi się nad zwierciadlaną powierzchnią jeziora!… To Mogilno… Tutaj król Bolesław Śmiały, dopełniając ślubu w Płocku uczynionego, za pomyślność wypraw wojennych do Czech i Węgier, założył w roku 1065 ten piękny klasztor, hojnie go uposażając. Przywilej ten królewski z roku 1086 zachowuje się w archiwum klasztornem.
 A oto Inowrocław, trzecie co do wielkości miasto w dzisiejszem tak zwanem Księstwie Poznańskiem. Posiada około 30,000 ludności, wśród której połowię stanowią Polacy, ma kopalnię i warzelnię soli, ożywiony przemysł i handel.
 Pamiątek przeszłości nie zachowało prawie żadnych, choć w wieku XIII-m było stolicą udzielnych książąt mazowieckich z linii kujawskiej.
 Tutaj to, w lutym roku 1321, komisya wyznaczona przez Papieża, ogłosiła następujący