Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/71

za jego rządów rozciągało się od Damaszku i Eufratu aż do granic Egiptu, do niebywałej potęgi. Zdobył Jerozolimę, ustanowił w niej stolicę państwa i przeniósł tam arkę przymierza. Był nie tylko wielkim wodzem i administratorem swego państwa, ale i wielkim poetą, a jego psalmy posiadają obok znaczenia religijnego wysoką wartość literacką jako zabytek starożytnej poezji lirycznej. W Kościele czczony jest jak prorok, który przepowiedział przyjście Chrystusa Pana i Jego Królestwo.

 Dawid Jorissoon, ob. Joris Jan.

 Dawidis Franciszek, założyciel sekty unitarjuszów w Siedmiogrodzie (ob. Unitarjusze).

 Dawidyści, ob. Joris Jan.

 Dażbog, ob. Słowiańska religja.

 Debora w Starym Testamencie prorokini, poetka i bohaterka biblijna. Żyła w pierwszym okresie epoki, w której rządzili ludem izraelskim t. zw. Sędziowie, to jest przed wprowadzeniem królestwa i sprawowała sądy na górze Efraim. Aby oswobodzić swój naród od ucisku Kanaanitów, zebrała wojsko i wyruszyła na wojnę. Po zwycięstwie Izraela nad Sisserą, wodzem Kanaanitów, Debora opiewała to zwycięstwo w pieśni, zawartej w V rozdziale Księgi Sędziów.

 Defensor fidei, łac. obrońca wiary, tytuł królów angielskich, nadany przez papieża Leona X w r. 1521 Henrykowi VIII za napisanie rozprawy teologicznej p. t. Assertio septem sacramentorum („Obrona 7 sakramentów“), skierowanej przeciwko Lutrowi. Mimo odpadnięcia od Kościoła katolickiego zatrzymał Henryk VIII ten tytuł, a uchwała parlamentu z r. 1543 uczyniła go dziedzicznym. Dotychczas na angielskiej monecie kruszcowej figuruje znak D. F., co znaczy Defender of the Faith (obrońca wiary).

 Defensor matrimonii (defensor vinculi) (obrońca małżeństwa). Przy sądzie biskupim, powołanym do rozstrzygania o ważności małżeństwa i o rozerwaniu węzła małżeńskiego, ustanowiony jest funkcjonarjusz duchowny z wykształceniem prawniczem, zwany obrońcą węzła małżeńskiego. Mianuje go biskup-ordynarjusz. W sprawach małżeńskich wszelkie akta sądowe, zdziałane w jego nieobecności, są nieważne, o ile nie został wezwany do rozprawy.

 Definitor. 1) Definitorowie z duchowieństwa świeckiego, dawniej ustanawiani przez biskupów proboszczowie, pełniący w dekanatach wiejskich funkcje teraźniejszych dziekanów. 2) Definitor zakonny — dawniej przełożony kilku lub kilkunastu klasztorów, tworzących razem tak zwaną definicję zakonną. Przełożeni poszczególnych klasztorów (u benedyktynów opaci, u franciszkanów i kapucynów gwardjanie, u dominikanów przeorzy) podlegali definitorowi, definitorzy prowincjałom a prowincjałowie generałowi zakonu. 3) Obecnie definitor jest doradcą prowincjała zakonnego.

 Degradacja, w znaczeniu kościelnem najcięższa z kar dyscyplinarnych, która wyklucza dotkniętego nią ze stanu duchownego zostawiając mu tylko „charakter“ ze święceń nabyty (ob. Character indelebilis). Degradacja mieści w sobie depozycję, t. j. pozbawienie duchownego piastowanego przezeń urzędu, uznanie go za niezdatnego do wszelkich urzędów, beneficjów, godności i zajęć kościelnych oraz pozbawienie sukni duchownej na zawsze. Degradacja może być werbalna (słowna) czyli edyktalna, t. j. polegająca na samym wyroku degradacji albo realna, czyli połączona z przepisanym ceremonjałem kościelnym.

 Dei gratia, Dei misericordia (= z bożej łaski, z bożego miłosierdzia), formuły, używane pierwotnie przez biskupów w tytule na znak pokory. Przeciwnie zaś formuła „z bożej łaski“, używana przez władców świeckich począwszy od Karolingów, oznacza dumne stwierdzenie, że władzę swą zawdzięczają tylko Bogu. Od XIII wieku począwszy biskupi używają w tytule formuły: „Divina miseratione et Apostolicae Sedis gratia“, zn. „ze zmiłowania bożego i z łaski Stolicy Apostolskiej“.

 Deizm jest teorją filozoficzną, według której Bóg jest wprawdzie pierwszą przyczyną czyli stwórcą świata ale nie wywiera wpływu na życie i porządek świata. Deiści wykluczają zatem wszelki pierwiastek nadprzyrodzony w kierownictwie świata, nie