Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/70

3.222.000, a różne sekty protestanckie około 15.000 wyznawców. Żydów jest 6.000, a bezwyznaniowych 13.000.
 Kościół katolicki, liczący w Danji obecnie około 22.000 członków, usunięty w XVI w. przez t. zw. reformację, rozpoczął się tam napowrót rozwijać w połowie XIX w., t. j. od czasu, gdy konstytucja duńska zapewniła wszystkim wyznaniom swobodę religijną. W r. 1869 powstała prefektura apostolska w Kopenhadze, podniesiona w r. 1892 przez Leona XIII do rzędu wikarjatu apostolskiego. Poważnym czynnikiem propagandy katolickiej w Danji są osiadłe tam zakony i kongregacje, zwłaszcza wypędzeni z Niemiec jezuici, oraz redemptoryści, maryści, łazarzyści, premonstratensi, kamiljanie, jozefitki, elżbietanki i siostry miłości chrześcijańskiej. Kongregacje te oddają się pielęgnowaniu chorych i utrzymują zakłady dobroczynne, dostępne dla ubogich i chorych bez różnicy wyznania. W Danji powstała również wybitnie katolicka literatura (Jan Jörgensen) oraz prasa katolicka („Katholiken“, „Ugeblad for Katholske Kristne“ i miesięcznik,,Varden“).

 Dante Alighieri (1265 — 1321), genjalny poeta włoski, którego dzieło Divina Comedia (Boska Komedja), napisane u schyłku XIII wieku, jest bezsprzecznie największym poematem chrześcijaństwa i niedorównanem arcydziełem poezji. Zwane przez autora „poematem świętym“, jest opisem wędrówki, którą poeta odbywa przez Piekło i Czyściec pod przewodnictwem Wergiljusza, jako przedstawiciela ludzkiego rozumu, następnie wiedzie go Beatrycze przez Raj, a św. Bernard przed tron Boga. Oprócz alegoryj, pojęć teologicznych i kosmologicznych, Boska Komedja zawiera — jako obraz średniowiecznego społeczeństwa włoskiego — szereg sądów o współczesnych ludziach i wydarzeniach historycznych. Mimo zarzutów, które Dante, jako gorący zwolennik cesarstwa, wytacza przeciwko polityce papieskiej i przeciw nadużyciom duchowieństwa, Boska Komedja nie narusza w niczem dogmatu katolickiego, a raczej jest wspaniałą poetycką apoteozą tego dogmatu.
La chiesa militante alcun figliuolo,
Non ha con piú speranza. (Paradiso XXV. 52, 53)
(Nie ma nad niego Kościół wojujący Syna, któryby miał nadzieję większą), powiada Dante o sobie przez usta Beatryczy w 25 pieśni „Raju“.

 Danu, matka bogów w starożytnej religji irlandzkich Celtów. Była prawdopodobnie bóstwem podziemnem, symbolem urodzajnej Ziemi-żywicielki, dawczynią dostatków i obfitości.

 Darbyści, zwani także braćmi z Plymouth (Plymouth Brethren), sekta protestancka, założona między r. 1820 a 1830 w Anglji przez Irlandczyka Jana Darby, pastora anglikańskiego. Nauka darbystów, zbliżona do kalwinizmu, odrzuca wszelką organizację kościelną i wyznaje wiarę w ponowne przyjście Chrystusa. Założyciel sekty, John Darby, uciskany przez duchowieństwo anglikańskie, udał się do Szwajcarji i tam w latach 1838 do 1840 zyskał licznych zwolenników. Sekta ta rozszerzyła się także w Niemczech, a mianowicie w Wirtembergji i w Wupperthal. W Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej liczy około 14.000 zwolenników. W Polsce pozostały po niej ślady między Niemcami w zachodnich dzielnicach państwa.

 Dary Ducha Św., według nauki Kościoła katolickiego wpływy nadprzyrodzone, które czynią duszę zdolną do udoskonalenia. Jest ich siedm, a mianowicie: dar mądrości, rozumu, rady, mocy, umiejętności, bogobojności i bojaźni (czujności).

 Datarja apostolska, urząd papieski, stojący pod przewodnictwem kardynała datarjusza. Nazwa ta pochodzi od datowania t. j. naznaczania dat na pismach papieskich. Zadaniem datarji jest badanie zdatności kandydatów na beneficja konsystorskie, których nadanie zastrzeżone jest Stolicy Apostolskiej, sporządzanie i wysyłanie pism papieskich, nadających te beneficja i udzielanie dyspens od warunków, przepisanych dla kandydatów na beneficja, których nadanie nie należy do biskupa.

 Dawid, król żydowski, panował od r. 1055 do r. 1015 przed nar. Chr. i doprowadził państwo żydowskie, które