Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/55

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Bukowińska metropolja prawosławna, ob. Grecko-wschodni Kościół.

Bulla (= pieczęć). Bulle papieskie są to urzędowe pisma papieskie a mianowicie konstytucje, dekrety, encykliki i reskrypty, pisane w formie uroczystej na pergaminie z pieczęcią z ołowiu, wiszącą na sznurkach lub paskach pergaminowych. Od bulli różni się breve papieskie, t. j. pismo urzędowe bądź to krótsze, bądź to odnoszące się do spraw mniejszej wagi, bez pieczęci wiszącej, którą zastępuje pieczęć lakowa, zwana Pieczęcią Rybaka. Od czasu Leona XIII (1878) pieczęcią wiszącą opatrzone są tylko bulle ważniejsze. Treścią bulli bywają decyzje w rzeczach wiary i obyczajów, wyroki kanonizacji i beatyfikacji, jubileusze, tworzenie, dzielenie, łączenie lub zniesienie biskupstw i metropolij, mianowanie biskupów i metropolitów i t. p.

Bulla circumscriptionis, bulla zawierająca podział na prowincje kościelne i diecezje pewnego państwa, ob. Konkordat.

Bułgarja, państwo bałkańskie, liczy ok. 5,713 tysięcy mieszkańców, których większość (4,062) należy do Kościoła grecko-wschodniego, stanowiącego w Bułgarji niezależny egzarchat (ob. Grecko-wschodni Kościół, 11). Mahometan jest 691, żydów 43, ormian-nieunitów 11, protestantów 6 tysięcy.
Do Kościoła katolickiego należy przeszło 34 tysiące Bułgarów. Hierarchja katolicka w Bułgarji składa się z biskupstwa w Nikopolis (rezydencja w Ruszczuku) i wikarjatu apostolskiego w Sofji i Filipopolu (rezyd. w Filipopolu). Katolicy obrządku grecko-bułgarskiego należą do wikarjatów Tracji i Macedonji z rezydencjami poza Bułgarją w Adrjanopolu i Saloniki.

Bundehesz, kosmologja Zoroastra, ob. Parsyzm.

Buonarotti Michelangelo, ob. Michał Anioł[1].

Bursa, przybór (aparat) kościelny, używany w Kościele katolickim: 1) teczka kwadratowa, szeroka i długa na ok. 18 cm, z materji jedwabnej na podszewce płóciennej białej. Służy do przechowywania korporału, chustki lnianej, na której w czasie mszy składa się hostja i kielich. Ksiądz, wychodzący ze mszą do ołtarza, kładzie bursę na kielichu a przyszedłszy do ołtarza, kładzie ją na nim otworem do środka. 2) Bursą nazywa się także okrycie na naczynie, mieszczące oleje św. do namaszczania chorych.

Buttlarowska sekta, utworzona z początkiem XVIII w. przez teologa protestanckiego Wintera i Ewę Buttlar w Eisenach. Założyli klub, rzekomo pietystyczny, pokrywający mrzonkami o tysiącleciu państwa Bożego na ziemi (ob. Chiljazm) zwyrodniałe wyuzdanie i bluźnierstwa o małżeństwach mistycznych, zawieranych między członkami sekty. Członkowie jej zdradzali w swych wierzeniach pewne pokrewieństwo z gnostykami i pryscyljanami a w swych praktykach z marjawitami.


C


Cadyk, ob. Chassydzi.

Calarita Lucifer, ob. Lucifer z Cagljari.

Calderon de la Barca, Pedro, słynny dramaturg hiszpański, ur. w r. 1600, w r. 1661 został księdzem a następnie zakonnikiem kongregacji św. Piotra, której był superjorem. Pozostawił 108 utworów teatralnych, przepojonych ideą religijną oraz 73 widowiska na uroczystość Bożego Ciała (autos sacramentales), zajmujących pierwsze miejsce w jego twórczości poetyckiej.

Calixtus Jerzy (1586 — 1656), jeden z najwybitniejszych teologów protestanckich XVII stulecia, profesor teologji w Helmstadt. W przeciwieństwie do ortodoksji Lutra starał się znaleźć drogę pośrednią do połączenia różnic wiary, powstałych w łonie protestantyzmu. Uważał naukę wiary, przyjętą w ciągu pierwszych pięciu wieków chrześcijaństwa, za naukę podstawową, mogącą zjednoczyć wszystkie wyznania protestanckie (ob. Fundamentalne artykuły wiary). Usiłowania je-

  1. Przypis własny Wikiźródeł Błąd autora; odwołanie do hasła, które w tym słowniku nie istnieje. Zobacz hasło Michał Anioł w wikipedii.