Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/47

lickiej ceremonja kościelna, w której wzywa się Imienia Bożego w celu ubłagania pewnej łaski lub nadania charakteru świętości osobom lub rzeczom. Osobom błogosławi Kościół, polecając je opiece Boskiej, jak np. małżeństwo przy ślubie, lud przy końcu mszy, pielgrzymów, osoby umierające lub mające spełnić jakieś trudne lub niebezpieczne zadanie i t. p. Błogosławieństwo otrzymują osoby duchowne przy przyjęciu obowiązków swego stanu, jak np. Opaci i ksienie. Kościół błogosławi rzeczy, przeznaczone do zwykłego użytku, jak pokarmy i napoje, mieszkania, zakłady użyteczności publicznej lub też rzeczy, przeznaczone wyłącznie do służby Bożej, jak kościoły, naczynia i sprzęty kościelne, szaty kapłańskie, cmentarze, różańce i t. p.

 Bogarodzica, najdawniejsza pieśń polska, zwana „pieśnią ojców“, mylnie przypisywana św. Wojciechowi, arcybiskupowi praskiemu (956 — 997), powstała w drugiej połowie XIII wieku, napisana przez Boguchwała, spowiednika królowej Kingi. Była pieśnią nabożną i narodową, śpiewaną przy wszystkich uroczystościach publicznych, kościelnych i na polu bitwy. Dotychczas śpiewają ją w katedrze gnieźnieńskiej w każdą niedzielę.

 Bogumili, sekta Kościoła greckiego w Tracji i Bułgarji, zwana tak od trackiego duchownego Bogumiła w X wieku. Nauka bogumiłów była dualistyczną (ob. Dualizm). Przypisywała Bogu dwóch synów, Satanaela i Logosa. Satanael zbuntował się przeciw ojcu, stworzył własny świat, uwiódł większość ludzi, udając Jehowę, nadał Mojżeszowi prawo i pogrążył ludzkość w niewolę. Aby ją wyzwolić, zesłał Bóg Logosa (Jezusa), którego obecnie między ludźmi zastępuje Duch Św. Bogumili uznawali tylko Nowy Testament, odrzucali zaś księgi prorockie i psalmy, a zwłaszcza Pięcioksiąg Mojżesza, jako dzieło czarta.
 Cesarz bizantyński, Aleksander Komnenus, prześladował bogumiłów i kazał ich przywódcę, Bazylego, spalić na stosie. Z końcem XIX w. odżyła sekta bogumiłów w Rosji, gdzie we wsi Jamnoje gubernji charkowskiej głosił teorje dualistyczne kowal, który przebywał dłuższy czas na Kaukazie, blisko granicy perskiej. W jego nauce odzywa się też wschodnio-perski dualizm, będący walką między pierwiastkiem złym a dobrym. Uczył, że w każdym człowieku mieszka djabeł, którego można zwyciężyć tylko przez posty i modlitwę, właściwą bogumiłom.

 Böhme Jakób, teozof laterański, zwany filozofem Niemiec (philosophus Teutonicus), urodził się w r. 1575 w Gorzelicach na Śląsku. Był z zawodu szewcem. Mimo braku wykształcenia, wydawał prace teozoficzne, odznaczające się pobożnością i oryginalnością poglądów, uważanych tak przez racjonalizm jak przez ortodoksyjną teologję protestancką za groteskowe. Jego nauka, rozpowszechniona w XVII wieku w Niemczech i w Anglji, dała początek powstaniu sekty mistyczno-marzycielskiej „braci anielskich“, zwanych także gichteljanami od swego założyciela Jana Gichtla (ob.). Nauka ta uznana została przez teozofów nowoczesnych za podstawę systemu mistycznego, szukającego drogi między panteizmem a dualizmem.

 Boliwja, statystyka wyznań, ob. Ameryka.

 Bollandyści, uczeni jezuici, współpracownicy i wydawcy zbioru dokumentów o żywotach Świętych (ob. Acta Sanctorum). Nazwa ich pochodzi od jezuity, Jana Bollanda (1596 — 1665), który opracował zbiór, założony przez Heriberta Rosweyda z Utrechtu i założył muzeum bollandystów w Anvers, w którem mieściły się dokumenty, rękopisy i sprawozdania z podróży, odnoszące się do badania żywotów Świętych. Prace bollandystów, prowadzone od r. 1643, przerwało wkroczenie Francuzów do Belgji w r. 1794. Napoleon życzył sobie, aby bollandyści doprowadzili swe prace do końca, rokowania jednak, prowadzone w jego imieniu z bollandystami, nie doszły do skutku. Dopiero w r. 1836 grono księży, przeważnie jezuitów, podjęło na nowo wydawnictwo bollandystów, subwencjonowane przez rząd belgijski. Oprócz Acta Sanctorum wydają kwartalnik p. t. Analecta Bollandiana.

 Bonawentura św., jeden z najsłyn-