Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/396

ŚWIĘTA ŻYDOWSKIESYBILLIŃSKIE KSIĘGI

391

---

przypadają różne święta ku czci Matki Bożej, Apostołów Piotra i Pawła i Wszystkich Świętych.
 Święta Kościoła katolickiego dzielą się na: 1) publiczne, obowiązujące wszystkich wiernych do przerwania pracy i do wysłuchania mszy św. i święta kościelne, obowiązujące tylko duchowieństwo; 2) święta ogólne, obchodzone w całym Kościele i lokalne, obchodzone tylko w pewnych krajach lub okolicach; 3) święta stałe, przypadające stale na te same dni roku i święta ruchome, które zależą od dnia, na który wypada święto Wielkanocy i 4) święta uroczyste i nieuroczyste, odróżniające się według przepisów liturgicznych. Prawo ustanawiania, przenoszenia i znoszenia świąt należy wyłącznie do papieża. Ponieważ mnogość świąt okazała się szkodliwą pod względem ekonomicznym i moralnym, przeto już papież Urban VIII w r. 1642 przeprowadził zmniejszenie ich liczby i określił, które z nich mają być obchodzone uroczyście w całym Kościele. Wykaz Urbana VIII uległ później kilkakrotnej redukcji, której dokonali papieże Benedykt XIV, Pius VI i Pius X. Według kodeksu kanonicznego obowiązują obecnie w całym Kościele następujące święta uroczyste: wszystkie niedziele, Boże Narodzenie, Święto Obrzezania Pańskiego (Nowy Rok), Trzech Króli, Wielkanoc, Wniebowstąpienie, Zielone Święta, Boże Ciało, święto Niepokalanego Poczęcia, Wniebowzięcie Najśw. Marji Panny, Apostołów Piotra i Pawła i Wszystkich Świętych. W Polsce obowiązuje nadto na podstawie ustawy państwowej z dn. 18 marca 1925 Dziennika Ustaw Nr. 34 święto Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego) oraz drugie dni świąt Bożego Narodzenia, Wielkanocy i Zielonych Świąt.

 Święta żydowskie, ob. Żydowskie święta.

 Świętokradztwo (łać. sacrilegium) znieważenie rzeczy świętej, w chrześcijaństwie w ogólniejszem znaczeniu wszelki grzech przeciw religji, jak np., bluźnierstwo, bałwochwalstwo i t. p. Teologja katolicka odróżnia: 1) świętokradztwo osobowe, czyli znieważenie osoby duchownej lub też popełnienie przez nią występku przeciw godności stanu duchownego, 2) świętokradztwo miejscowe, czyli znieważenie miejsc poświęconych, jak kościoły, kaplice i cmentarze, popełnione przez kradzież rzeczy tam przechowywanych, lub przez wykroczenie przeciwko ich nienaruszalności (ob. Przywileje kościołów) bądź też przez wszelki występek, przez który następuje profanacja tych miejsc; 3) świętokradztwo rzeczowe czyli nadużycie rzeczy świętych jak sakramenta, sakramentalja, obrazy i relikwje, księgi św., ceremonje religijne i poświęcone na użytek kultu religijnego naczynia i ubiory.

 Świętokupstwo, ob. Symonja.

 Świętopietrze, danina, Stolicy składana Apostolskiej na utrzymanie kurji papieskiej, muzeów, akademij papieskich, misyj i na inne cele kulturalne i dobroczynne, popierane przez papiestwo. Wprowadzone zostało najpierw w Anglji w VIII wieku, następnie w Danji i w Polsce w XI w., było płacone w Szwecji, Norwegji i Islandji od XII w., w Niemczech od XIV w. aż do czasów t. zw. reformacji. Instytucja świętopietrza odżyła w XIX w. z powodu upadku państwa kościelnego, gdy świat katolicki przyjął na siebie składanie tego datku jako dobrowolnej ofiary na rzecz Stolicy Apostolskiej. Roczna suma świętopietrza wynosi, według podań akatolickich, około 2 do 3 miljonów franków rocznie.

 Świętych obcowanie, ob. Obcowanie świętych.

 Swobodnicy, odłam sekty duchoborców (ob. Rosyjskie sekty).

 Sybillińskie księgi. Według podań, sięgających VIII wieku przed Chr., istniały w Grecji i w Azji Mniejszej wieszczki, zwane Sybillami, przepowiadające w stanie ekstazy przyszłość miastom i państwom. Najgłośniejsza była Sybilla z Erytrei na wybrzeżu jońskiem, która przepowiadała Hellenom upadek Troi. W starożytnej Italji była Sybilla, zwana kumejską (od Cumae), która ofiarowywała Tarkwinjuszowi Starszemu 9 ksiąg a wkońcu sprzedała mu 3 księgi wróżb, które wraz z innemi proroctwami przechowywano na Kapitolu aż do jego pożaru w r. 83, w którym uległy zniszczeniu. Potem na pole-