Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/393

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
SUPLIKACJEŚWIĄTYNIA JEROZOLIMSKA
388

objawiająca swój byt przez działanie na rzeczywistość materjalną, nad którą panuje.

Suplikacje, blagalna pieśń kościelna, w Polsce zaczynająca się od słów: „Święty Boże, Święty Mocny“. Do suplikacyj zaliczają również znaną w Polsce modlitwę papieża Urbana VIII „Przed oczy Twoje, Panie, winy nasze składamy“.

Sursum corda (łać. „wznieśmy serca“), słowa, od których zaczyna się część mszy św., zwana prefacją.

Suspensa, kara kościelna, polegająca na pozbawieniu osoby duchownej bądź to używania beneficjum, bądź też prawa spełniania funkcyj duchownych, któreby miała wykonywać z mocy urzędu kościelnego i z tytułu otrzymanych święceń.

Sutanna (łać. vestis talaris) zwierzchni ubiór duchownych katolickich, długi po kostki, wprowadzony przez Sykstusa V w r. 1589. W Polsce zachodniej (b. dzielnicy pruskiej) i w krajach o ludności przeważnie protestanckiej księża używają sutanelli, czyli sutanny skróconej, przypominającej surdut. Biskupi noszą sutannę fioletową, kardynałowie czerwoną, papież białą.

Suzo (Seuse) Henryk, kaznodzieja i mistyk niemiecki, urodzony w r. 1295 w Ueberlingen w Szwabji, kształcił się w Kolonji i wstąpił do zakonu dominikanów w Konstancji. Prowadził życie ascetyczne i został przez papieża Grzegorza XVI uznany za błogosławionego. Najbardziej rozpowszechniona jego „Księga o wiecznej mądrości“, pisana ozdobną prozą, uchodzi za najpiękniejszy owoc mistyki niemieckiej.

Swarog i Swarożyc, ob. Słowiańska religja.

Swastyka, krzyż z końcami zakrzywionemi pod kątem prostym. U Hindusów ma dwojaką formę: gdy końce są zakrzywione na prawo nazywa się suastika i jest znakiem pomyślności, pierwotnie symbolem słońca, życia, zdrowia i bogactwa. Znak zwany sauvastika, jest symbolem słońca jesiennego. Znak swastyki znajdował się w wykopaliskach trojańskich, także w Egipcie, gdzie był również symbolem słońca, w Grecji, we Włoszech iw północnej Europie, gdzie niezawsze jest symbolem a raczej motywem ornamentacyjnym. W Niemczech jest odznaką stronnictwa nacjonalistycznego o tendencjach antysemickich (Hackenkreuzler).

Swedenborg Emmanuel (1688 — 1772), syn szwedzkiego biskupa protestanckiego, uczony fizyk i chemik. W 60 roku życia poświęcił się mistycyzmowi i postanowił założyć nowy Kościół, który nazwał Nową Jerozolimą. Twierdził, że przy lekturze biblji a zwłaszcza Apokalipsy św. Jana miał bezpośrednie objawienia boskie i na ich podstawie napisał szereg dzieł teologicznych, w których uznał biblję jako wyłączne źródło poznania. Pisma te zjednały mu zwolenników, którzy w osiem lat po jego śmierci założyli w Sztokholmie towarzystwo egzegetyczno-filantropijne, zajmujące się tłumaczeniem jego dzieł. Drugie takie towarzystwo, powstałe w Sztokholmie w r. 1796 pod nazwą „Fide et charitate“, istnieje dotychczas. Do utworzenia nowego wyznania w myśl nauk Swedenborga przyszło jednak nie w Szwecji, lecz w Anglji, gdzie duchowni Kościoła anglikańskiego, Hartley i Cloves, tłumaczyli, wydawali i rozszerzali dzieła Swedenborga. Od r. 1787 poczęły się tworzyć w Anglji i w Ameryce Północnej gminy wyznaniowe swedenborgjanów z kultem, zastosowanym do jego teoryj i z duchownymi, rekrutującymi się przeważnie z pomiędzy sekty metodystów, którzy rozszerzali naukę Swedenborga we Francji, Niemczech, Rosji i Szwecji. Gmin takich było do r. 1915 w Anglji i Irlandji 72, w Stanach Zjednoczonych i w Kanadzie 96. (Ogólna ilość swedenborgjanów w Europie i w Ameryce wynosi około 16.000). Na czele tej organizacji, zwanej Nową Jerozolimą, stoi w Anglji „generalna konferencja“ a w Ameryce „generalna konwencja“.

Światowit, ob. Słowiańska religja.

Świątynia jerozolimska, zbudowana przez Salomona w X wieku przed Chr., zburzona w r. 586 przez Chaldejczyków (Nabuchodonozora). Odbudował ją Zorobabel po powrocie Izraelitów z niewoli babilońskiej (r. 356