1910 skończyła się prawdziwem prześladowaniem katolicyzmu. Rewolucja z r. 1917 przywróciła zerwane stosunki ze Stolicą Apostolską i wprowadziła ustawodawstwo bardziej umiarkowane.
Posejdon, ob. Grecka mitologja i religja.
Poseł papieski, ob. Legaci papiescy.
Posłuszeństwo kanoniczne (oboedientia canonica) w języku kościelnym „obedjencja“, zobowiązanie do uległości i posłuszeństwa, zaprzysięgane przez księży wobec biskupa a w stosunku do papieża przez biskupów w czasie konsekracji biskupiej, przez opatów i prałatów, wyjętych z pod władzy biskupiej, w czasie ich benedykcji, przez arcybiskupów (metropolitów) przy otrzymaniu paljusza, przez kardynałów podczas kreacji, czyli nadania godności kardynalskiej.
Post, wstrzymywanie się od jedzenia i picia, lub od pewnych pokarmów, lub też przyjmowanie pokarmów w ograniczonych ilościach, należało do aktów pobożności już u wielu ludów starożytnych. Post był u nich bądź ćwiczeniem cnoty powściągliwości, bądź środkiem pobudzenia do nabożeństwa, przygotowaniem do powzięcia ważnych postanowień lub spełnienia trudnych czynów, albo objawem żałoby i skruchy, sposobem przebłagania obrażonego bóstwa lub zjednania sobie jego łask. Teorja i praktyka postu stanowi charakterystyczny wykładnik podłoża etycznego i etnicznego, na którem się pewna religja rozwijała. Tak np. w Indjach wyznawcy Mahometa poszczą przez miesiąc zw. Ramadan, nie jedząc i nie pijąc nic aż do zachodu słońca (ob.
Islam), podczas gdy wyznawcy Zoroastra (ob. Parsyzm), hołdujący zasadzie, że ciało ma swoje prawa, nie uznają żadnych postów. Prawodawstwo mojżeszowe znało tylko jeden post w Dzień Pojednania, w czasach późniejszych faryzeusze uważali dwukrotny post w tygodniu, czwartek i poniedziałek, na pamiątkę wstąpienia Mojżesza na górę Tabor i zstąpienia z tablicami przykazań, za dzieło równie bogobojne jak modlitwa i płacenie dziesięcin. Talmud ustanowił ścisły system postów i metodę poszczenia, zwłaszcza w dni pamiątkowe nieszczęść narodowych.
W chrześcijaństwie obowiązek postów ustanawia prawo kościelne, oparte na wskazaniach Chrystusa, który pościł przez dni 40 (Mat. IX, 14, Łuk. IV, 1 i V, 33), napominał uczniów, aby pościli, gdy im będzie odjęty (Mat. IX, 16), aby poszcząc, nie okazywali tego nazewnątrz (Mat. VI, 16—18) i aby przez post i modlitwę zwalczali czarta. W Kościele katolickim postem nazywa się albo post ścisły, albo wstrzymanie się od mięsa. Poza pewnemi dniami, w których obowiązuje post jednakowo w całym Kościele, przepisy o postach należą do prawa terytorjalnego, t. j. każda diecezja ma swoje przepisy co do obchodzenia postu. Bardzo rozległe jest pole dyspens, czyli zwolnień od postu, których udziela Kościół ze względu na wiek, zawód, stan zdrowia i t. p. W Kościele wschodnim obowiązek postu jest bardzo ścisły. Oprócz Wielkiego Postu przed Wielkanocą obowiązuje post adwentowy od 15 listopada do Bożego Narodzenia, post przed świętem śś. Piotra i Pawła od pierwszej niedzieli po Zielonych Świątkach, post przed świętem Wniebowzięcia od 1 sierpnia, środy i piątki przez cały rok i wiele innych dni w roku.
U protestantów utrzymywał się aż do połowy XIX wieku zwyczaj poszczenia jako „szczególne ćwiczenie zewnętrzne“ („feine äusserliche Zucht“).
Post Wielki w Kościele katolickim obchodzi się przez 40 dni przed Wielkanocą, od środy popielcowej począwszy aż do Wielkiej Soboty włącznie.
Postulacja (łać. żądanie), forma wyboru dostojnika kościelnego a mianowicie prośba kościelnego kolegjum wyborczego (ob. Elekcja), skierowana do właściwego przełożonego kościelnego, aby dopuścił do opróżnionego urzędu osobę, wprawdzie godną wyboru, ale nieobieralną w drodze zwykłej elekcji wskutek zachodzącej przeszkody kanonicznej, od której dyspensa jest możliwa i zwykle udzielana. Jeśli przy jednym i tym samym akcie wyborczym padają głosy pod formą „postulo“ (żądam, proszę) i pod formą „eligo“ (wybieram), postu-
Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/345
Ta strona została przepisana.
POSEJDONPOSTULACJA
340
