w r. 461. Jest patronem narodowym Irlandji.
Patrypasjanie, ob. Antytrynitarze.
Patrystyka, ob. Patrologja.
Paulicjanie, sekta gnostyczno-manichejska, powstała w VII wieku w Armenji. Odróżniali złego boga, który stworzył świat zmysłowy i żydostwo, od boga dobrego, który stworzył świat doskonały, górne Jeruzalem. Chrystus przyszedł na świat, aby uwolnić ludzkość z pod panowania złego boga. Wiara paulicjanów, którzy odrzucali sakramenta, cześć krzyża i relikwij, polegała na swoistem tłumaczeniu listów św. Pawła, stąd ich nazwa. Założycielem sekty ok. r. 660 był Konstantyn, zwący się Sylwanem, ukamienowany w r. 684 na rozkaz urzędnika cesarskiego w Armenji, Simona. Sam jednak Simon przejął się tak nauką paulicjanów, że stanął na ich czele pod imieniem Tytusa i zginął na stosie. W w. IX Sergjusz, zwany także Tychikus, zreformował sektę, prześladowaną w tym czasie przez cesarza Leona Armeńczyka i cesarzową Teodorę. W XI wieku wielu paulicjanów przeszło do panującego Kościoła grecko-wschodniego, a inni złączyli się z resztą sekty massaljanów, z których następnie powstali bogomili. Niektórzy zaliczają paulicjanów do kategorji sekt kataryjskich (ob. Katarowie).
Paulini, I. „eremici św. Pawła“, „bracia zakonu św. Pawła“, zakon reguły św. Augustyna, powstał na Węgrzech w r. 1250 przez połączenie eremitów z góry Patach (diecezja Pięciu kościołów) i z Pisilji (diecezja ostrzygomska) pod pierwszym przeorem Euzebjuszem, kanonikiem z Esztergom (Ostrzygom, Gran), uważanym za założyciela zakonu. Zatwierdzony przez papieża w r. 1308 zakon paulinów rozpowszechniał się szybko i miał w XV w. pięć prowincyj: węgierską, polską, niemiecką, istryjską i szwedzką ze 170 klasztorami. Paulini położyli na Węgrzech wielkie zasługi na polu kościelnem i naukowem, a od XVII wieku sławne były ich szkoły. Po klęsce pod Mohaczem w r. 1526 i zajęciu Węgier przez Turków przeszło 100 klasztorów paulińskich zostało zburzonych. Resztę skasował w w. XVIII na Węgrzech, w Austrji i w b. Galicji cesarz Józef II.
Do Polski przybyli paulini w r. 1382 do ufundowanego dla nich klasztoru na Jasnej Górze w Częstochowie i stanowili od początku osobną prowincję polską, odrębną od węgierskiej. Oprócz klasztoru na Jasnej Górze posiadali jeszcze dwa klasztory w Częstochowie, przy kościołach św. Zygmunta i św. Barbary, oraz 23 inne, z których najważniejsze były: w Krakowie „na Skałce“, istniejący dotąd klasztor, fundowany przez Długosza w r. 1479, w Warszawie klasztor przy kościele św. Ducha, założony staraniem wiekopomnej pamięci ks. Kordeckiego, przeora z Jasnej Góry (1661 r.), klasztory we Lwowie, Lublinie, Brdowie, Wielgomłynach i Leśnej na Podlasiu. Klasztory w b. zaborze pruskim skasował rząd w roku 1810, w b. zaborze rosyjskim uległy częściowej kasacie w r. 1819, a resztę, z wyjątkiem klasztoru na Jasnej Górze, zniósł rząd rosyjski w r. 1864. Obecnie prócz klasztorów na Jasnej Górze w Częstochowie i na Skałce w Krakowie, które dotychczas posiadają, wrócili paulini do swego osiedla w Leśnej na Podlasiu.
II. Osobne kongregacje pod nazwą paulinów stanowiły: a) kongregacja portugalska, założona w r. 1420, obecnie wygasła i b) kongregacja paulinów francuskich, zwanych „braćmi śmierci“ (Frères de la Mort), założona w r. 1632 przez ks. Wilhelma Callier, zniesiona przez Urbana VIII. Do paulinów liczą się także pijarzy, barnabici i założona przez św. Franciszka z Pauli kongregacja paulanów, czyli minimitów.
Pauljanie (pauliści), ob. Barnabici.
Paweł, imię pięciu papieży:
Paweł I
Paweł II
Paweł III
Paweł IV
Paweł V
Paweł I, św., pap. od 757 do 767 r., brat swego poprzednika, Stefana II, utrzymywał zawarte przez niego przymierze z królami frankońskimi dla ochrony przeciw Longobardom. Wziął pod opiekę mnichów bizantyńskich, wypędzonych przez obrazoburców.
Paweł II (1464—1471) ustanowił jubileusze kościelne co 25 lat. Wywołał przeciw sobie zawiść humanistów przez zniesienie akademji Pomponju-
Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/332
Ta strona została przepisana.
PATRYPASJANIEPAWEŁ II
327
