Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/314

do którego należą nieliczni koptowie-unici i katolicy Abiisyńczycy.
 g) Obrządek maronicki (ob. Maronici).
 h) Obrządek wschodnio-słowiański (ob. Wschodnio-słowiański obrządek).
 O przynależności do obrządku rozstrzygają postanowienia kodeksu kanonicznego, a na terenie Małopolski co do stosunków między obrządkiem łacińskim a grecko-rusińskim postanowienia Konkordji, czyli układu z r. 1863, zawartego między biskupami obydwu obrządków (ob. Konkordja).
 Podczas gdy wedle kodeksu kanonicznego w razie różnicy obrządków wśród rodziców należy ochrzcić dzieci według obrządku ojca (z wyjątkiem specjalnych postanowień Benedykta XV dla italo-greków), konkordja małopolska postanawia, że dzieci z małżeństw mieszanego obrządku mają być ochrzczone i wychowane według płci, t. j. synowie według obrządku ojca a córki według obrządku matki. Każdy ma pozostać przy swoim obrządku, którego zmiana wymaga osobnego zezwolenia papieskiego. Duchowni, którzy bezprawnie przyjmują do swego obrządku osoby, należące prawnie do innego, podlegają karom kościelnym. Biskupi i proboszczowie nie mają żadnej jurysdykcji nad osobami, przynależnemi do innego obrządku, jeśli im osobno przez papieża nie została poruczona. Taki wyjątek zachodzi według art. XVIII konkordatu polskiego z r. 1925, który postanawia, że „duchowni i wierni wszelkich obrządków, znajdujący się poza swojemi diecezjami, podlegać będą ordynarjuszom miejscowym“. Z tego wynika, że duchowni i wierni obrządku łacińskiego, gdy się znajdują poza swoją diecezją, podlegać będą innemu ordynarjuszowi, ale zawsze obrządku łacińskiego, gdyż diecezje rzymsko-katolickie pokrywają cały obszar państwa polskiego; podczas gdy duchowni i wierni innych obrządków, przebywający poza swoją diecezją, a w szczególności poza diecezjami grecko-rusińskiemi, których obszar rozciąga się na województwo lwowskie, tarnopolskie, stanisławowskie i część krakowskiego, skoro się znajdą poza obszarami tych diecezyj, podlegać będą ordynarjuszom miejscowym obrządku łacińskiego.

 Obrzezanie, zwyczaj starożytny, właściwy ludom semickim Wschodu, z wyjątkiem Asyryjczyków i Babilończyków, oraz niektórym szczepom Afryki, Ameryki Południowej i Polinezji. Pierwotne znaczenie tego zwyczaju, mającego wszędzie charakter religijny, jest sporne. Jedni, opierając się na Herodocie, tłumaczą go względami higjeny, inni uważają go za religijną odznakę przynależności szczepowej, inni znów za wkupienie się do związku religijnego przez obrzezanie, jako akt umartwienia, oczyszczający od zmazy grzechowej. U żydów obrzezanie było nakazane w prawodawstwie mojżeszowem (Genesis XVII. 10 — 14), jako znak przymierza między Bogiem a narodem wybranym. Z tego powodu, jak świadczą Dzieje Apostolskie (XV. 1 i i.), pierwsi chrześcijanie, pochodzący z żydów, uważali obrzezanie za obowiązujące również chrześcijan, przeciw czemu musiał wystąpić św. Paweł (list do Rzym, rozdz. IV). Uwolnienie chrześcijan, nawróconych z pogan, od obowiązku obrzezania uchwalił sobór w Jerozolimie pod przewodnictwem św. Piotra (ok. r. 51).

 Obrzędy, ob. Rytuał.

 Obserwanci, zwolennicy ścisłego przestrzegania reguły zakonnej. Od XV wieku począwszy, powstawały pod tą nazwą odłamy zakonów franciszkanów (bernardyni), karmelitów, kamedułów i wielu innych.

 Obszczyje, ob. Rosyjskie sekty.

 Oczyszczenie. Wedle prawa mojżeszowego (Lewit. XII. 2 i nast.) niewiasta, która odbyła poród, była uważana za nieczystą i winna była w celu oczyszczenia w 40 dni po urodzeniu dziecka płci męskiej a w 80 dni po urodzeniu dziecka płci żeńskiej złożyć w świątyni na ofiarę baranka albo parę synogarlic (ob. Wywód).

 Oczyszczenie Najśw. Marji Panny, święto Kościoła katolickiego, obchodzone 2 lutego, zwane w Polsce świętem M. B. Gromnicznej, mieści w sobie pamiątkę trzech zdarzeń, opisanych w ewangelji św. Łukasza (II. 22 — 38) a mianowicie oczyszczenia Matki Bożej i ofiarowania Pana Je-