Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/307

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

warła konkordat z Bawarją, w r. 1929 z Prusami. Bawarja stanowi pod względem kościelnym dwie prowincje: monachijską, z biskupstwami w Augsburgu, Pasawie i Ratysbonie, oraz bamberską z biskupstwami w Eichstadt, Spirze i Wirchurgu. W Prusach siedzibą metropolity jest Kolonja. Do tej prowincji kościelnej należą biskupstwa w Trewirze, Monasterze i Paderbornie. Oprócz nich istnieją w Prusach diecezje, podlegające bezpośrednio Stolicy Apostolskiej, a mianowicie: Wrocław, Berlin, Frauenburg (Frombork, Warmja), Hildesheim i Osnabrück (Hanower), oraz wikarjaty apostolskie w Prusach północnych dla Meklemburga (Szweryn i Strelitz) i dla Szlezwiku-Holsztynu. Saksonja, dawniej wikarjat apostolski, stanowi od roku 1921 biskupstwo Miśni z siedzibą biskupa w Bautzen. Prowincja kościelna badeńska z siedzibą w Freiburgu obejmuje diecezje w Fuldzie (Prusy), w Limburgu (Hesja), w Moguncji i Rottenburgu (Wirtemberg).
Ludność Rzeszy Niemieckiej, która według spisu ludności z r. 1926 wynosi 62.410.619 mieszkańców, dzieli się według wyznań na 20.193.300 katolików, 40.014.700 protestantów, 87.000 innych wyznań chrześcijańskich niekatolickich, 564.400 żydów i 1.550.619 zwolenników innych wyznań i bezwyznaniowych. Liczba katolików niemieckich dzieli się na poszczególne państwa Rzeszy w sposób następujący:

Anhalt 14.100
Badenja 1.350.500
Bawarja 5.163.100
Brunświg 24.600
Brema 21.900
Hamburg 60.000
Hesja 415.000
Lippe 7.900
Lubeka 4.000
Meklemburg Szweryn 36.400
Meklemburg Strelitz 5.600
Oldenburg 123.700
Prusy 11.941.000
Saksonja 179.500
Schaumburg Lippe 620
Turyngja 45.60
Waldeck 2.290
Wirtembergja 796.900
Terytorjum Saary 555.000



Niemieccy katolicy (Deutschkatholiken), sekta, założona w r. 1845 przez wyklętych księży katolickich Jana Czerskiego, wikarego w Pile (Schneidemühl) (1813 — 1893) i Jana Rongego, kapelana w Grotkowie na Śląsku (1813 — 1887). Czerski, suspendowany z powodu złamania celibatu, wystąpił z Kościoła katolickiego i utworzył w Pile gminę „niemieckch katolików“. Ronge zaś w liście otwartym do biskupa trewirskiego Arnoldiego i w całym szeregu broszur wystąpił z gwałtownemi atakami na Kościół i zorganizował taką samą gminę w Wrocławiu. Dar wymowy Rongego zyskiwał mu zwolenników i wkrótce powstały gminy „niemieckich katolików“ w Berlinie, Lipsku i innych miastach niemieckich. W r. 1847 sekta liczyła 249 gmin. Równocześnie jednak z nadzwyczajnym wzrostem sekty przyszło rozdwojenie pomiędzy jej założycielami, Czerskim i Rongem, a wkrótce potem upadek sekty, która w r. 1858 liczyła już tylko około stu gmin. Obecnie istnieje kilka gmin „niemieckich katolików“ w Saksonji, w Offenbach, Frankfurcie, Moguncji i Wiesbadenie, liczących razem około 10.000 członków. Odrzucają oni prymat papieża, cześć świętych, celibat i posty.

Niemolaki (nie modlący się), ob. Rosyjskie sekty.

Nienaruszalność, ob. Przywileje kościołów.

Nieomylność, przymiot Kościoła katolickiego, będący podstawą niezmienności jego nauki, polega na nieomylnem głoszeniu nauki wiary i obyczajów i nieomylnem wierzeniu. Dogmat katolicki uważa nieomylność Kościoła w rzeczach wiary i obyczajów za skutek opieki bożej, nie zaś roztropności ludzkiej lub wiedzy teologicznej i przyznaje ją 1) papieżowi, 2) soborowi powszechnemu czyli ekumenicznemu i 3) ogółowi biskupów katolickich całego świata, którzy stanowią zwykłe i powszechne nauczycielstwo kościelne. Dogmat nieomylności papieskiej ogłosił sobór watykański (1870) w słowach: „Orzekamy, że Biskup Rzymski, kiedy przemawia ex cathedra, na mocy Swej najwyższej apostolskiej powagi i gdy orzeka decydująco (ostatecznie)