Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/291

ła już tak duża, że wprowadzono święto Wszystkich Męczenników, obchodzone w Kościele zachodnim 13 maja, jako w dniu poświęcenia kościoła Maria ad Martyres w Rzymie (przedtem Panteon), do którego zwieziono po jego konsekracji przez Bonifacego IV w r. 609, wedle podania, 28 wozów relikwij męczenników z katakumb. W Kościele wschodnim obchodzą. to święto w niedzielę po Zielonych Świętach. W spisach męczenników, zwanych martyrologjum (ob.) znajdują się osobne święta ku czci męczenników, którzy ponieśli gromadnie śmierć męczeńską, jak np. 10 męczenników scylitańskich, 40 męczenników z Sebaste (10 marca), legja tebańska.

 Micheljanie, sekta protestancka, założona przez Jana Michała Halma (1758 — 1819), pietystę i wizjonera w Wirtembergji. Halm rozwinął system spekulatywno-teozoficzny, w którym stara się przedstawić przeżycia moralne na sposób procesów chemicznofizjologicznych. Przepowiada tysiąclecie królestwa bożego po powtórnem przyjściu Chrystusa na świat, poczem ma nastąpić sądny dzień i epoka oczyszczenia, która ma trwać 7.000 lat. Wyznawcy jego doktryny istnieją dotychczas w Palatynacie, w liczbie około 15.000 dusz, i stanowią zorganizowaną sektę, nie wyłączoną oficjalnie z krajowego kościoła protestanckiego.

 Miechowici, ob. Bożogrobcy.

 Midrasz (hebr. = badanie objaśnienie) w języku Tabinicznym nazwa powstałych między VI a XI wiekiem komentarzy do poszczególnych ksiąg i rozdziałów Starego Testamentu, mających na celu układanie na podstawie tekstów biblijnych norm moralnych (Midrasz-Haggada) i norm prawnych (Midrasz-Halacha).

 Mikołaici (nikolaici) 1) sekta, wspomniana w Apokalipsie (II, 6), wywodząca początek od diakona Mikołaja. Przekraczali zakaz religijny (żydowski i chrześcijański) spożywania pokarmów z ofiar pogańskich i zakaz cudzołóstwa. 2) Sekta gnostyków antynomistów w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. 3) W średniowieczu nazywano nikolaitami tych, którzy nie chcieli się zastosować do nakazu celibatu lub prowadzili życie niemoralne.

 Mikołaj, imię pięciu papieży i jednego antypapieża:

 Mikołaj I święty (858 — 867) bronił z niezmożoną energją praw Kościoła w sprawach Jana z Rawenny, Hinkmara z Reims, króla Lotara II i schizmy Focjusza. Unieważnił wybór Focjusza na patrjarchę carogrodzkiego i zjednał Bułgarów dla Kościoła.

 Mikołaj II (1059 — 1061).

 Mikołaj III (1277 — 1280) nawiązał stosunki z Mongolją.

 Mikołaj IV (1288 — 1292) wysłał misjonarzy do Mongolji.

 Mikołaj V (1447 — 1455) zakończył schizmę bazylejską (1449), popierał sztuki piękne i nauki, założył bibljotekę watykańską.

 Mikołaj V antypapież (1328 — 1330), wybrany przez Ludwika Bawarskiego, niechętnego papieżowi Janowi XXII. Po ustąpieniu jego wojsk z Rzymu uciekł do Pizy i rzucił klątwę na prawowitego papieża, później upokorzył się i otrzymał przebaczenie papieskie. Umarł w klasztorze.

 Milicz Jan (Milec, Milicius), kaznodzieja reformacyjny w Czechach, poprzednik Jana Husa. Pochodził z Kromieryża na Morawach, był sekreta-rzem cesarza Karola IV i archidiakonem w Pradze. W r. 1363 złożył posiadane godności i urzędy i oddał się kaznodziejstwu. Fanatyczne jego kazania, w których przepowiadał koniec świata i przyjście Antychrysta, gromadziły tłumy słuchaczy i nie pozostały bez wpływu na Czechów. Chcąc nakłonić papieża do reformy Kościoła, udał się do Rzymu, gdzie został uwięziony za głoszenie kazań bez zezwolenia. Papież Urban V uwolnił go i pozwolił powrócić do Pragi, gdzie Milicz założył „Nową Jerozolimę“, przytułek dla upadłych kobiet, w darowanych mu przez cesarza opustoszałych domach publicznych. Oskarżony przez nieprzyjaznych mu franciszkanów, udał się do papieża w Awinjonie, gdzie umarł w r. 1374.

 Milkart, bóstwo Tyru, ob. Fenicja.

 Milleniści, ob. Russelici.

 Miłosierdzia siostry, ob. Siostry miłosierdzia.

 Miłosierni bracia, ob. Bonifratrzy.

 Minaret, smukła wieża przy mecze-