Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/263

między symbolami czterech ewangelistów lew oznacza św. Marka.

 Lewellerzy (ang. levellers — wyrównywający), sekta radykalna, powstała w wojsku Kromwela pod wodzą Williama Everarda i in. Od r. 1649 stanowili stronnictwo religijno-polityczne, domagające się zupełnej wolności religijnej, odłączenia Kościoła od państwa i przeprowadzenia luterskiej idei powszechnego kapłaństwa. Biblja miała być prawem republiki, którą chcieli założyć jako królestwo boże na ziemi. Złożone z lewellerów wojsko Kromwela modliło się, śpiewało psalmy a równocześnie paliło i mordowało. Propaganda nauki lewellerów wyradzała się w skrajny antynomizm, naruszający karność wojskową, tak że Kromwel, któremu utorowali drogę do władzy, musiał wkońcu zastosować do nich surowe środki represyjne. W czasie restauracji królestwa w Anglji (1660 — 1661) przerodzili się w kwintomonarchjanów (ob.).

 Lewici, ob. Kapłaństwo.

 Liber beneficiorum Długosza, księga, zaczęta przez niego w r. 1470, zawiera opis beneficjów diecezji krakowskiej i jest znakomitem źródłem do historji prawa kościelnego w Polsce i historji kultury współczesnej. Podobny liber beneficiorum, spisany w latach 1511 do 1523 na polecenie Jana Łaskiego, arcybiskupa gnieźnieńskiego, opisuje przeszło 600 beneficjów diecezji gnieźnieńskiej.

 Liber diurnus, zbiór formularzy, listów, dokumentów i innych aktów urzędowych kancelarji papieskiej, powstał w latach 685 do 731 i był w używaniu kancelarji papieskiej do XI w.

 Liber passionarius, ob. Legenda.

 Liber pontificalis, zbiór żywotów papieży od św. Piotra aż do Stefana V (885 — 891), powstał w VIII w., pisany do r. 708 przez jednego autora, uzupełniany przez kilku innych, nieznanych autorów.

 Liber sextus, ob. Corpus iuris canonici.

 Libera collatio, ob. Prowizja kanoniczna.

 Liberalizm, doktryna, domagająca się dla każdego indywiduum bezwzględnej i niczem niekrępowanej wolności. Na polu ekonomicznem liberalizm (zwany także leseferyzmem) zbankrutował, na polu polityczno-społecznem stał się wobec wszechwładzy nowoczesnego państwa iluzją, na polu religijno-filozoficznem zaś stał się sztandarem dla tych systemów, które, jak ateizm, panteizm, monizm, materjalizm i racjonalizm, wyłączają wszelką powagę w rzeczach wiary i wiarę samą. Niektóre kierunki życia religijnego, jak np. protestantyzm ortodoksyjny, którego liberalizm nie ma nic wspólnego z wolnością i chętnie poddaje się władzy świeckiej, używają go jako hasła propagandowego. W walce politycznej t. zw. liberalizm jest częstokroć zaprzeczeniem wolności, o ile chodzi o wolność przeciwnika a mianowicie Kościoła katolickiego. W łonie katolicyzmu liberalizm stał się przyczyną wielu błędów, jak np. liberalizm francuski Lamennais‘go i Lacordair‘a, galikanizm, jozefinizm, i doprowadził do zupełnych wykolejeń, jak starokatolicyzm i modernizm.

 Liberjusz św., papież od r. 352 do 366, z powodu napaści sekty arjanów na św. Atanazego, którego bronił, został przez cesarza Konstancjusza w r. 355 wysłany na wygnanie do Berei w Tracji. Po dwóch latach wrócił z wygnania, po śmierci Konstancjusza rządził spokojnie Kościołem i umarł w opinji świętości. Wybudował w Rzymie bazylikę, zwaną obecnie Santa Maria Maggiore.

 Libertyni: 1) Żydzi, wzięci do niewoli przez Pompejusza i następnie uwolnieni, oraz ich potomkowie, mieli w Jerozolimie osobną synagogę i tworzyli jakby rodzaj osobnego związku wyznaniowego. Wspominają o nich Dzieje Apostolskie (V1.9) jako o przeciwnikach św. Szczepana. 2) Libertynami albo spirytualistami nazywano w okresie reformacji Lutra zwolenników sekty antynomistyczno - panteistycznej. Głosili panteizm w tej formie, że we wszystkich rzeczach, w całym wszechświecie jest jeden duch działający, będący duchem bożym. Z tego wyprowadzali wnioski antynomistyczne, że różnica między dobrem a złem jest przywidzeniem a „odrodzonemu“ wszystko wolno. W r. 1529 głosił te nauki Coppin w Lille; wkrótce potem Quintin w Niderlandach (stąd nazwa sekty kwintyni-