ciele Bismarcka przyznają, że skończył się jego porażką.
(„Geschichte des Kulturkampfes in Preussen“ ze stanowiska katolickiego Fr. Xav. Schulte, pod tym samym tytułem ze stanowiska protestanckiego: Ludwig Hahn; artykuł p. t. „Kulturkampf“ w dziele: Die Religion in Geschichte und Gegenwart, Tübingen 1912).
Kurja biskupia (konsystorz biskupi, ordynarjat), ogół osób, dopomagających biskupowi w zarządzie diecezji. Do kurji biskupiej należą: wikarjuszi generalny, oficjał, kanclerz, promotor sprawiedliwości, obrońca węzła małżeńskiego i święceń, synodalni (prosynodalni) sędziowie i egzaminatorowie, proboszczowie konsultorzy, audytorzy, notarjusze, kursorzy i woźni. Wszystkich członków kurji mianuje biskup i odbiera od nich przysięgę.
Kurja rzymska, ogół władz i urzędów, zapomocą których papież wykonywa rządy kościelne. Kurja składa się z kongregacyj (ob. Kardynałowie), trybunałów i urzędów. Trybunały papieskie są: 1) Sacra Poenitentiaria, rozstrzyga sprawy sumienia poza spowiedzią, udziela absolucyj, dyspens i łask, i osądza kwestje odpustów. 2) Sacra Rota Romana, trybunał apelacyjny, rozstrzyga odwołania od wyroków biskupów. 3) Signatura Apostolica, najwyższy trybunał kasacyjny Kościoła. Do urzędów kurjalnych należą: 1) Cancellaria Apostolica (ob. Kancelarja papieska). 2) Dataria Apostolica (ob. Datarja). 3) Camera Apostolica, zarządza majątkami Stolicy Apostolskiej. 4) Officium Secretariae status (Sekretarjat Stanu), załatwia sprawy o charakterze politycznym. 5) Secretaria brevium ad principes et epistolarum latinarum, układa pisma papieskie do panujących i inne akta łacińskie. Kurjalistami, czyli prałatami kurjalnymi zwą się prałaci, którzy pełnią faktycznie urzędy w kurji rzymskiej, w odróżnieniu od prałatów honorowych czyli tytularnych. Kurjalistami w ścisłem znaczeniu nazywają się urzędnicy kurji, jak adwokaci, notarjusze, prokuratorzy i in.
Kwakrowie, sekta religijna, powstała w Anglji w połowie XVII wieku na tle przeciwieństw między oficjalnym Kościołem anglikańskim a prezbiterjanizmem i independentyzmem. Założycielem sekty był Jerzy Fox (1624 — 1691). Nazwa sekty (ang. quakers, od to quake — trząść się, drgać) pochodzi od konwulsyjnych drgawek, które jakoby nawiedzały zwolenników Foxa, zgromadzonych na rozmyślaniach pobożnych w Swarthmore, gdzie Fox wystąpił w r. 1649 jako prorok. Nauka jego jest dziwnem połączeniem skrajnego supernaturalizmu, który polega na wpatrywaniu się w wewnętrzne światło, będące bezustannem natchnieniem ducha bożego, z racjonalistycznem pojęciem ducha ludzkiego, który ma być równoznacznym z rozumem ludzkim. Wyznawcy tej nauki zbierają się i oczekują w milczeniu natchnienia bożego a kto je w sobie poczuje, tego duch boży zmusza do głośnego chwalenia Boga. Wobec tego wewnętrznego światła czytanie biblji, sakramenta i wszelkie obrządki są rzeczą zbyteczną, gdyż służba boża odbywa się w duchu a zebrani mają czekać, koso duch zmusi do mówienia. W praktyce jednak mówiącymi są zawsze te same osoby, a amerykańskie gminy kwakrów mają stałych predykantów. Pierwotne obyczaje kwakrów, jednakowy strój skórzany, przemawianie do wszystkich przez „ty“, nie pozdrawianie się wzajemne i t. p. ustąpiły. Pod względem zachowywania pierwotnych zwyczajów dzielą się kwakrzy na stronnictwo „mokrych“ (wet) o zapatrywaniach więcej liberalnych i na „suchych“ (dry), stanowiących odłam rygorystyczny. W Anglji, gdzie liczą obecnie około 20.000 wyznawców, noszą nazwę „przyjaciół“ (friends). Organizację ich stanowią gminy (particular meeting), zebrania okręgowe (quarterly meeting) i zebrania ogólne (yearly meeting). Na każdym z tych trzech stopni są organizacje męskie i żeńskie (womens monthly meetings i t. d.). W łonie każdej gminy rozróżnia się duchownych, najstarszych, którzy rządzą gminą i dozorców (męskich i żeńskich), którzy opiekują się młodzieżą. W Ameryce jest około 119.000 kwakrów, dzielących się na 26 niezależnych od siebie „Yearly meetings“.
Sekta kwakrów utrzymuje liczne misje dla nawracania pogan w Indjach, na Ceylonie, Madagaskarze, w
Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/256
Ta strona została przepisana.