Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/245

pochodzący z XIV w., odbywa się po odprawieniu przez nowoobranego papieża uroczystej sumy w bazylice św. Piotra. Koronacji dokonywa najstarszy wiekiem kardynał-diakon.

 Koronka, modlitwa katolicka, część różańca (ob.), składa się z kilku Ojcze Nasz i Zdrowaś Marja, pomiędzy któremi wstawione są modlitwy na pewną intencję lub rozpamiętywania jednej z tajemnic wiary.

 Korporał, chusta biała lniana, na której stawia się na ołtarzu w czasie mszy św. kielich i kładzie się hostję a w cyborjum stawia się monstrancję i puszkę z komunikantami. Korporał oznacza symbolicznie prześcieradło, w które było obwinięte Ciało Chrystusa po zdjęciu z krzyża.

 Kościelne państwo (Patrimonium Sti Petri), terytorjum podległe świeckiej władzy papieża. Jakkolwiek powstałe w VIII wieku podanie, że Konstantyn Wielki podarował papieżowi całe Włochy, nie ma podstawy historycznej, pewną jest rzeczą, że edykt medjolański z r. 313, przywracający Kościołowi dobra, zagrabione w czasie prześladowań i przyznający mu prawo przyjmowania legatów i darowizn, stał się podstawą nabywania przez Kościół obszernych terytorjów, z których powstało państwo kościelne. Właściwy jego zaczątek stanowi darowizna Luitpranda, króla longobardzkiego, który w r. 728 podarował „apostołom Piotrowi i Pawłowi“ w osobie papieża Grzegorza II zdobyte na bizantyńcach miasto Sutri. Następnie Pepin Mały, król frankoński, przywrócił w r. 755 papieżowi Stefanowi II zagarnięte przez Aistulfa longobardzkiego obszary, t. j. egzarchat raweński i okrąg Rzymu, a Karol Wielki w r. 774 zatwierdził donację Pepina i powiększył państwo kościelne, które obejmowało wówczas Rzym wraz z obwodem, Ferrarę, Rolonję, Imolę, Pentapolis z Ankoną i Perudżią. Nadto w r. 787 — 8 darował Karol Wielki papieżowi miasta południowej Kampanji i Tuscji, Orvietto, Viterbo i Cittń di Castello. Późniejsi papieże nabywali w drodze darowizn i kupna, tracili przez wojny i znowu odzyskiwali poszczególne terytorja a Juljusz II (1503 — 1513) doprowadził państwo kościelne do granic, w których pozostawało aż do połowy XIX wieku. Na ówczesne państwo papieskie składały się mianowicie: 1) właściwe Patrimonium Sti Petri, t. j. Rzym z obwodem, Viterbo, Civita Vecchia i Orvietto, 2) Romania z Bolonją, Ferrara, Forli i Rawenna, 3) Marchja z Ankoną, Urbino, Pessaro, Macerata, Fermo, Ascoli i Camerino, 4) Campania maritima z Perudżią, Spoleto i Rieti, 5) Benewent, Frosinone i Velletri. Państwo to, podzielone na 21 prowincyj, obejmowało 41.407 km kw. obszaru, liczyło ponad 3 miljony mieszkańców i posiadało własną armję, złożoną z krajowców i cudzoziemców. Na czele państwa stał papież, do r. 1848 jako władca absolutny, który wykonywał władzę świecką zapomocą hierarchji urzędniczej, złożonej przeważnie z duchownych. Od r. 1831 wybuchały w poszczególnych prowincjach niepokoje, powodowane trudnością pogodzenia rządów duchownych z wymaganiami budzącego się ruchu narodowego. W r. 1848 Pius IX nadał swemu państwu konstytucję i zwołał parlament (zgromadzenie stanów). Drażniąca uczucia narodowe Włochów interwencja państw obcych (Austrji i Francji) spowodowała zbrojne wystąpienie ówczesnego rządu włoskiego, który na zasadzie dekretu ówczesnego króla Sardynji, Wiktora Emanuela, z dn. 17 grudnia 1860 r. wcielił większość obszaru państwa kościelnego do królestwa Sardynji. We wrześniu r. 1870 wojska Wiktora Emanuela zajęły Rzym a w październiku 1870 r. całe państwo kościelne zostało wcielone do zjednoczonego królestwa Italji. Na znak protestu przeciw dokonanej przemocy papież Pius IX zamknął się w Watykanie i nie uznał włoskiej „ustawy gwarancyjnej“ z 13 maja 1871 r., która zapewniała papieżowi suwerenność na obszarze Watykanu oraz roczną rentę w kwocie 3.225.000 franków rocznie. Papież odrzucił tę ustawę i gwarantowane przez nią korzyści, stojąc na stanowisku, że suwerenna władza Stolicy Apostolskiej jest jej prawem międzynarodowem a przeto nie może być jej nadana jednostronnym aktem władzy państwowej włoskiej, oraz że porozumienie