Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/224

weckie, czyli reformowane, odrzuca również kapłaństwo, jako władzę składania ofiary. Duchowny protestancki (minister ecclesiasticus) nie jest zatem kapłanem lecz funkcjonariuszem gminy kościelnej, kierownikiem jej nabożeństwa i predykantem a w ortodoksyjnym luteranizmie uchodzi nawet za wykroczenie nadawać pastorom tytuł kapłanów (Priester).

 Kapturnicy (capuchons, capucciati, paciferi), sekta religijno polityczna, powstała we Francji w końcu XII w. Nie uznawali żadnej władzy duchownej ani świeckiej i dążyli do komunistycznej równości i wolności. Nazwa ich pochodzi od białych kapturów, które nosili przyszyte do płaszcza. Biskup Hugo z Auxerre wyruszył zbrojnie przeciw nim, wziął prawie wszystkich do niewoli i kazał im poobcinać kaptury, skazując ich na karę chodzenia przez rok z golą głową. Na interwencję biskupa z Sens kara ta została skrócona.

 Kapucyni, jedna z gałęzi zakonu franciszkanów-obserwantów (ob. Franciszkanie). Powstanie zakonu kapucynów zapoczątkował bernardyn, o. Mateusz z Bassi, który przebywając w klasztorze w Monfalcone w Umbrji uważał życie franciszkanów obserwantów jeszcze za mało surowe i niedostatecznie idące w ślady założyciela, św. Franciszka z Asyżu, i postanowił naśladować go pod każdym względem, nawet co do ubioru. W r. 1525 począł nosić długi kaptur i brodę. Od papieża Klemensa VII otrzymał w r. 1526 zezwolenie na życie samotne z prawem głoszenia kazań. Bullą z r. 1528 zezwolił mu papież na przyjmowanie nowych braci, nadając w ten sposób nowy kierunek wykonywaniu reguły św. Franciszka. Konstytucja zakonu kapucynów, przyjęta przez kapitułę w r. 1575, przepisuje ścisłe ubóstwo, tak że nietylko poszczególni zakonnicy ale i cały zakon nie może niczego posiadać. Zadaniem zakonu jest doraźne duszpasterstwo przez kazania i misje ludowe. Jako zakon samoistny zatwierdził kapucynów papież Paweł V w r. 1619 i podniósł ich wikarjusza generalnego do godności generała zakonu. Odtąd zaczął się rozkwit zakonu, który w r. 1775 liczył 64 prowincje, 4 kustodje i 31.157 braci. W r. 1907 liczył 736 klasztorów i 10.042 zakonników, w tem 4.982 księży, 1890 kleryków i 3170 laików. Najliczniejsze klasztory kapucynów są we Włoszech, Niemczech i w Austrji.
 Do Polski sprowadził kapucynów Jan III Sobieski w r. 1681, fundując pierwsze ich klasztory w Warszawie i w Krakowie (1694). Później powstały klasztory w Lublinie (1724), Lubar. towie (1738), Zakroczymiu (1756), Łomży (1770), w Nowem Mieście (1762), następnie w Lądzie, Winnicy, Starokonstantynowie, Chodorkowie, Brusiłowie, Dunajowicach, Uściługu i Zbrzeziu. W Małopolsce istnieją dotychczas klasztory kapucynów w Krakowie, Sędziszowie, Olesku, Rozwadowie, Krośnie, Kutkorzu i we Lwowie.

 Kapucynki, gałąź zakonu klarysek, zachowują ścisłą regułę św. Franciszka. Zakon ten, założony w r. 1538 przez Laurencję Longo w Neapolu, zatwierdzony został przez1 Klemensa VIII w r. 1600. Klasztory kapucynek, trudniące się wychowaniem dziewcząt, istnieją dotychczas we Włoszech, Hiszpanji i Guatemali. Wypędzone z Aix we Francji, założyły w r. 1904 klasztor w Vaals pod Akwisgranem w Holandji.

 Karaimi (mylnie karaici), hebr. karaim, b‘ne, mikra — „synowie biblji“, sekta żydowska, powstała w VII w., wedle innych źródeł w drugiej połowie VIII w. po Chr. w kalifacie bagdadzkim (Arabji i Babilonji). Założycielem jej był Aman Huasi (Anan ben David, 700 — 765), który odrzucił tradycję rabiniczną i talmud a uznał tylko pięcioksiąg Mojżesza jako zbiór obowiązujących przepisów religijnych. Karaimi rozszerzali się głównie w. krajach islamu, w Palestynie, Egipcie, Konstantynopolu i na Krymie. Z Krymu już po zmieszaniu z tamtejszą ludnością przybyli w XIV w. na Litwę, gdzie wedle tradycji miał ich sprowadzić Witold, wielki książę litewski. Od żydów różnią się nietylko wyznaniowo, ale i etnicznie. Język ich zalicza się do grupy języków tursko-tatarskich a w narzeczu karaimów polskich spotyka się poza pniem tureckim naleciałości języko-