Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/145

której podlegał, i na dożywotnie więzienie w klasztorze w Hautvilliers, gdzie umarł w r. 868.

 Gougenot de Mousseu Henryk Roger (1805 — 1876), pisarz francuski, zajmujący się magją, spirytyzmem i kwestją żydowską. Ważniejsze jego dzieła są: La Magie au XIX siècle, Hauts Phénomènes de la Magie, Moeurs et pratiques de démons, Le Juif, le Judaisme et la Judaisation des peuples chrétiennes (1869).

 Grabianka Tadeusz, mistyk polski XVIII wieku. Studjował w Paryżu, gdzie spędził znaczną część swego życia. Pod wpływem pseudo mistycyzmu St. Martina, Martineza Pasqualisa i doktryny wizjonerskiej Svedenborga utworzył w łonie sekty martynistów (ob.) osobną grupę. Marzył o zdobyciu Palestyny i części Afryki, o opanowaniu tronu polskiego i o założeniu w Jerozolimie uniwersalnej stolicy swej sekty i odrodzonej przez siebie ludzkości. W r. 1789 przyjechał do Polski, gdzie jednak mimo licznych koligacyj nie miał powodzenia. Po powrocie do Francji osiadł w Avignonie i pozyskał jego mieszkańców, którzy chcieli się pozbyć zależności od papieża i obrać Grabiankę swym panującym. Przeszkodziło temu paryskie Zgromadzenie narodowe w r. 1791, które ogłosiło aneksję Avignonu. Grabianka przeniósł się do Paryża, a następnie do Londynu. Zyskawszy tam środki pieniężne, przybył do Lwowa, aby być bliżej Rosji, którą wybrał na główny teren działania. Po dwóch latach udał się do Petersburga, gdzie przy pomocy przyjaciół, zyskanych w Avignonie, doznał wielkiej wziętości w tamtejszych towarzystwach. Działalność jego jednak wkrótce się skończyła, gdyż podejrzany o knowania przeciwko państwu rosyjskiemu, został uwięziony i umarł we wrześniu r. 1809.

 Grabowiecki Sebastjan (1540 — 1607), teolog i poeta XVI wieku, był sekretarzem Zygmunta Augusta, a następnie opatem cystersów w Bledzewie. Napilsał dzieło p. t. Martinus Lauter, skierowane przeciwko Lutrowi, po łacinie i po polsku, w którem zebrał i zestawił sprzeciwiające się sobie opinje teologiczne Lutra, Melanchtona, Kalwina, Bezy i innych teologów protestanckich, wykazując rzeczowo ich sprzeczność. W r. 1590 wydał „Setnik rymów duchownych“, w których wprowadził nowe formy poezji lirycznej.

 Graduał. 1. Śpiew liturgiczny w czasie mszy św. między lekcją a ewangelją. Nazwa graduał pochodzi stąd, że śpiewano go na stopniach ołtarza lub ambony. Tekst graduału składa się najczęściej z dwóch wierszy, wyjętych z psalmów.
 2. Śpiewnik kościelny, zwany także cantatorius albo antiphonarius, księga liturgiczna, zawierająca melodje, śpiewane w czasie mszy św.

 Gral. Istnieje cały szereg legend, podań i poematów średniowiecznych, w których Gral oznacza albo kamień cudowny, spadły z nieba, będący pierwszą monstrancją, albo kielich, z którego pił Chrystus w czasie Ostatniej Wieczerzy, lub wreszcie naczynie, do którego Józef z Arymatei zebrał krew, płynącą z ran Chrystusa na krzyżu. Podania i poematy, których przedmiotem jest Gral, dzielą się na dwie grupy, różne charakterem i tendencją: do pierwszej grupy, o charakterze wybitnie religijno-ascetycznym, należy wierszowana legenda o Józefie z Arymatei Roberta Borrona, oraz zbiór legend o Gralu w prozie „Grand Saint Graal“, „Merlin“ i „Suite de Merlin“; do drugiej grupy o charakterze romansów rycerskich należy niedokończony poemat poety francuskiego z XII wieku, Chrétien de Troyes p. t. „Perceval“, poety niemieckiego Wolframa von Eschenbach „Parsival“, oraz poemat angielski „Sir Perceval“. Wszystkie te dzieła powstały w czasie między r. 1180 a 1270. Traktują legendę o Gralu bądź jako historję jego pochodzenia, bądź jako dzieje jego poszukiwań. Legendę o Gralu osnuła wyobraźnia wieków średnich mnóstwem motywów baśniowych i uczyniła ją ośrodkiem romansów rycerskich, z których najbardziej znanym jest wspomniany Parsival Wolframa von Eschenbach; na podstawie tego poematu stworzył Ryszard Wagner opery Parsival i Lohengrin.

 Grammont, także Grandmont, nazwa zakonu pustelniczego, założonego w r. 1073 przez św. Stefana z Thiers