Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/122

 Filozofja jego polega na alegorycznem tłumaczeniu Starego Testamentu, który w ten sposób stara się uzgodnić z filozofją Platona, uważając go za proroka, równego Mojżeszowi. Filon był wielbicielem Hellady i sam był z mowy i kultury Grekiem, a przytem gorliwym i wierzącym żydem, najwybitniejszym przedstawicielem i obrońcą swego narodu wobec pogańskiego świata. Podania o jego stosunkach ze św. Pawłem i o przyjęciu chrztu nie mają żadnej podstawy historycznej.

 Filozofia religji jest tą częścią filozofji, której zadaniem jest badanie istoty religji w związku z innemi zjawiskami życia ludzkiego zapomocą myślenia, kierowanego zasadami rozumu. Filozofja religji stara się wyrozumieć, czem jest religja i dlaczego jest. Winna dowieść istnienia Boga, wyjaśnić rozumowo stosunek Boga do stworzenia, a w szczególności do człowieka, uzasadnić na drodze rozumowej nieśmiertelność duszy i inne istotne zagadnienia religji. Samo istnienie filozofji religji jako umiejętności dowodzi, że rozum ludzki jest w stanie w powyższych zagadnieniach osiągnąć pewność, bez uciekania się do źródeł nadprzyrodzonych.
 Od teologji dogmatycznej różni się filozofja religji tem, że ujmuje zjawiska życia religijnego nie jako przedmiot uświadomienia religijnego czyli pobożności, lecz wyłącznie tylko jako przedmiot filozoficznego poznania. Przez to jednak wcale nie wyklucza się, że myślenie religijno-filozoficzne może wyrastać na gruncie pobożności, ani też że teologja dogmatyczna posługuje się metodami filozoficznemi. Gruntowne wykształcenie filozoficzne jest zawsze najlepszym środkiem ochronnym przed nieopatrznem lekceważeniem religji w fałszywie pojętym interesie oświaty.
 (J. Maritain, Réflexions sur l’Intelligence, Paris 1924. R. Eucken, Der Wahrheitsgehalt der Religion, 1920).

 Finlandja, republika nadbałtycka, na 3,364.807 mieszkańców liczy (w tysiącach) 3.426 luteranów, 60 prawosławnych, 5.3 baptystów, 2.1 metodystów, 2 innych sekt, 1.7 żydów, 0.600 katolików i 29 bezwyznaniowych.

 Fisher John, kardynał, arcybiskup Rochesteru, zwany z łacińska Joannes Roffensis (1459 — 1535), był kanclerzem uniwersytetu w Cambridge. Król angielski Henryk VII wielbił go i czcił jak ojca. Henrykowi VIII, który również wysoko go cenił, pomagał w napisaniu jego dzieła przeciwko Lutrowi. Stracił jego łaski dopiero wskutek tego, że w sprawie jego rozwodu z Katarzyną hiszpańską stanął po stronie papieża przeciwko uroszczeniom królewskim. Został skazany na dożywotnie więzienie, a gdy wzbraniał się złożyć przysięgę, uznającą króla za głowę Kościoła i gdy w tym czasie papież zamianował go kardynałem, Henryk VIII skazał go na ścięcie, a pisma jego na spalenie.

 Flabellum, wachlarz z piór na długiej rękojeści. W czasach starożytnych trzymano go nad tronem królewskim jako godło potęgi królewskiej, w Kościele Wschodnim używa się go dotychczas przy uroczystej liturgji. W Kościele łacińskim używa się flabellum tylko w bazylice Św. Piotra w Rzymie i w Watykanie przy uroczystych procesjach, a mianowicie trzyma się dwa flabella z obu stron nad przenośnym tronem papieskim (sedia gestatoria), na którym papieża wnoszą i wynoszą z bazyliki.

 Flacius Maciej (1520 — 1575), teolog protestancki i najżarliwszy obrońca ścisłego luteranizmu wobec zwolenników Melanchtona. Jako profesor lnterskiego uniwersytetu w Jenie, wdał się w spory zwalczających się wzajemnie teologów protestanckich. Złożony z urzędu udał się do Antwerpji, skąd wypędzony uszedł do Strassburga, potem do Frankfurtu, gdzie popadł u przeciwnej partji protestanckiej w podejrzenie o manicheizm. Zewsząd wypędzany tułał się po różnych miejscowościach, jak Berlin, Mansfeld i Bazylea, gdzie wydał 16 tomów tak zwanych Centuryj magdeburskich.

 Flagellanci, ob. Biczownicy.

 Flavius, ob. Józef Flawjusz.

 Flawjan św., biskup i patrjarcha konstantynopolitański od r. 446 do 449. Występował przeciwko herezji monofizytów i przeciw ich przywódcy Eutychesowi i zwołał synod do Konstantynopola, który potępił herezję, a Eutychesa wyłączył z Kościoła.