Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/118

nej, komisja kościołów wiejskich, komisja rozjemcza i komisja wstrzemięźliwości. W r. 1920 było w Radzie reprezentowanych 30 denominacyj i protestancki Kościół Episkopalny, współpracujący z komisją służby społecznej.

 Federalna teologja, czyli teologja przymierza, nazwa protestanckiej doktryny teologicznej, powstałej w czasie t. zw. reformacji, a rozwiniętej przez teologa holenderskiego Kokcejusza (Cocceius, 1603 — 1669). Jego nauka opiera się na rozróżnieniu „przymierza stworzeń“ (foedus naturae seu operum), które miało istnieć przed grzechem pierworodnym a „przymierzem łaski“ (feodus gratiae seu fidei) między Bogiem a ludzkością, które rozwijało się w okresach od grzechu pierworodnego do Starego Zakonu, od prawa Mojżeszowego do przyjścia Chrystusa i według Nowego Zakonu w Królestwie Bożem. Z powodu tej teorji Kokcejusza wyniknął pomiędzy teologami protestanckimi spór na tle dogmatycznem, który w okresie synodu w Dordrechcie (1618 — 1619) przybrał charakter polityczny, gdy zwolennicy Kokcejusza zajęli stanowisko opozycyjńe wobec namiestnika Niderlandów, popierając przeciw niemu stronnictwo Stanów Generalnych (ob. Dordrecht).

 Fejlanci, kongregacja, będąca odłamem cystersów, założona w r. 1577 przez Jana de la Barriere, opata cysterskiego w miejscowości Les Feuillans. Zreformował rozluźnioną przez wpływy protestantyzmu karność klasztorną, wprowadził do życia zakonnego pracę ręczną i liczne obostrzenia. Jeszcze za życia założyciela papież Klemens VIII uwolnił fejlantów od zależności od opata cystersów w Cisteaux (ob. Cystersi), polecił jednak nieco złagodzić zbyt ostrą ich regułę, poczem ją zatwierdził (1595). Liczba klasztorów fejlantów liczyła w XVII wieku we Francji i Włoszech około 70. Urban VIII podzielił te klasztory na dwie prowincje: francuską, zwaną „Congregation de Notre Damę de Feuillans“ i włoską, zwaną „I riformati di San Bernardo“. Po skasowaniu ich klasztoru paryskiego przez rewolucję francuską, budynek klasztorny był przez jakiś czas miejscem zebrań klubu politycznego tak zwanych fejlantów, który dążył do wprowadzenia we Francji konstytucji na wzór angielski.
 Według tej samej ostrej reguły co zgromadzenie zakonne fejlantów powstała w r. 1588 kongregacja żeńska, zwana fejlantkami we Francji i w Rzymie.

 Felicjanki, polskie zgromadzenie zakonne, powstałe w Warszawie w połowie XIX wieku. W r. 1855 otrzymały regulamin, a ich regułę zakonną zatwierdził dopiero Leon XIII w r. 1899. Od r. 1862 dzieliły się na dwa chóry: pierwszy, klauzurowy, oddany modlitwie i kontemplacji i drugi, pracujący w ochronach. W czasie powstania w r. 1863 oddawały się z poświęceniem pielęgnowaniu rannych, za co po upadku powstania cierpiały prześladowania rządu rosyjskiego, który w r. 1864 wydalił je z Warszawy. Część ich osiadła w Łowiczu, a część w Krakowie, gdzie obecnie posiadają dom macierzysty i kościół. Wkrótce zgromadzenie rozszerzyło się w całej b. Galicji, gdzie w czasie obchodu 50-letniego jubileuszu w r. 1905 liczyły 43 domy i 425 sióstr. Celem zgromadzenia jest wychowanie drobnych dzieci, utrzymywanie ochronek i opieka nad chorymi i ubogimi. Od r. 1874 pracują także wśród emigracji polskiej w Ameryce Północnej, gdzie posiadają 280 domów zakonnych, podzielonych na pięć prowincyj i uczą w 280 szkołach polskich około 150.000 dzieci polskich.

 Feliks, imię kilku papieży:
 Feliks I, św., papież od r. 269 do 274, męczennik w czasie prześladowań chrześcijan za cesarza Aureljana, zatwierdził uchwały soboru w Antjochji (269), potępiając herezję Pawła z Samozaty.
 Feliks II, wybrany w r. 355 na życzenie cesarza Konstancjusza antypapieżem w miejsce wygnanego papieża Liberjusza. Gdy Liberjusz wrócił z wygnania, ustąpił mu i zmarł w r. 365, rzekomo męczeńską śmiercią.
 Feliks III, papież od r. 483 do 492, zwalczał herezję monofizytów i odrzucił napisaną przez patrjarchę konstantynopolitańskiego Akacjusza i i przedłożone cesarzowi Zenonowi pismo p. t. Henoticon, zawierające wy-