Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/107

Puffendorf, John Stuart Mili, Baine, Lotze i inni) nazywa się altruizmem.

 Eudyści (Eudyci, Misjonarze Jezusa i Marji), francuska kongregacja księży świeckich, założona w Caen w r. 1643 przez św. Jana Eudes. Zadaniem kongregacji było wychowywanie młodych kapłanów w seminarjach i podnoszenie ducha religijnego przez misje. Prześladowania przez rewolucję francuską, w czasie której rozstrzelano superjora eudystów w Paryżu wraz w ośmioma towarzyszami, spowodowały rozwiązanie się kongregacji w r. 1794. Wskrzesił ją na nowo O. Blanchard w r. 1826. W r. 1880 eudyści, wydaleni z Francji, objęli kierownictwo seminarjów katolickich w Ameryce Północnej.

 Eufemici, ob. Massaljanie.

 Eugenjusz, imię czterech papieży:
 Św. Eugenjusz I (654 — 657), wybrany papieżem w r. 652 za życia swego poprzednika św. Marcina, papieża wygnanego przez cesarza Konstansa. Usiłował załagodzić spory monoteletyczne i pojednać cesarstwo bizantyńskie z Kościołem. Został zaliczony w poczet świętych.
 Eugenjusz II (824 — 827). W czasie jego pontyfikatu wyszło postanowienie, zakazujące duchownym nosić suknie świeckie i oddawać się świeckim zawodom.
 Eugenjusz III (1145 — 1153), uczeń św. Bernarda z Clairvaux, musiał opuścić Rzym wskutek rozruchów, wywołanych przez Arnolda z Brescji, głoszącego republikę. Przebywał w Viterbo, w Trewirze i we Francji. Spowodował drugą wyprawę krzyżową, w której brali udział królowie Ludwik VII francuski i Konrad III niemiecki. Powrócił do Rzymu w r. 1149, lecz wkrótce musiał go znowu opuścić wskutek rozruchów rewolucyjnych. Umarł w Tivoli i został zaliczony do rzędu błogosławionych.
 Eugenjusz IV (1431 — 1447) od początku swego pontyfikatu musiał zwalczać tendencje soboru bazylejskiego, który głosił wyższość soboru nad papieżem (ob. Bazylejski sobór), złożył go z urzędu i wybrał antypapieża. Papież Eugenjusz zwyciężył i przeniósł sobór do Ferrary, a następnie do Florencji, gdzie w r. 1439 przyszła do skutku t. zw. unja florencka z Kościołem greckim.

 Euhemeryzm, doktryna filozofa greckiego Euhemera (ok. r. 300 przed Chr.), który wprowadził metodę tłumaczenia mitów w ten sposób, że osoby mitologiczne są to ludzie zasłużeni i otoczeni przez współczesnych czcią powszechną, która u potomnych staje się ubóstwieniem.

 Eulogja. 1) W pierwszych czasach chrześcijaństwa nazywano tak błogosławieństwo, czyli modlitwę pochwalną, odmawianą przez biskupa lub kapłana nad zgromadzonym ludem, a nawet używano tego wyrazu narówni z eucharystją na oznaczenie Najśw. Sakramentu. 2) Później nazywano tak chleby ofiarne, nie użyte do konsekracji i rozdawane po mszy pomiędzy wiernych. Chleby takie, zwane eulogja, posyłały sobie nawzajem gminy chrześcijańskie i klasztory, skąd pochodzi zachowany do naszych czasów zwyczaj posyłania opłatków, w okresie świąt Bożego Narodzenia. 3) Wreszcie eulogjami nazywano także różne przedmioty, błogosławione w kościele, które wierni przynosili do domu, jak np. olej z lamp, palonych na grobie męczenników, kadzidło, sól poświęcaną i t. p.

 Europa. Podana poniżej tablica statystyczna, która uwidocznia rozkład ludności Europy na poszczególne kraje według wyznań, mieści w rubryce: „Katolicy“ członków Kościoła rzymsko-katolickiego wszystkich obrządków, a więc łacińskiego, grecko-rusińskiego, ormiańskiego i wschodnio-katolickiego. W rubryce: „Protestanci“ pomieszczono wszystkich chrześcijan, którzy nie są ani katolikami, ani prawosławnymi: a więc nietylko luteranów i kalwinów ale i anglikanów, prezbiterjanów, metodystów, kwakrów, hernhutów, czeskich husytów i inne sekty protestanckie.

 Eustacjanie, sekta arjańska w IV wieku, powstała pod wpływem Eustacjusza, biskupa z Sebasty w Armenji (zm. r. 380). Potępiali małżeństwo, stronili od zamożnych i żonatych, których uważali za wykluczonych od zbawienia. Mimo pozorów ascetyzmu oddawali się rozpuście. Kobiety należące do tej sekty nosiły suknie męskie. Liczne ich wykroczenia dopro-