Strona:Stanisław Karwowski - Wielkopolanie a Ślązacy 1848-1853 r.pdf/7

 Dnia 25 czerwca 1848 r. zawiązali przebywający wówczas w Berlinie Polacy wedle projektu Augusta hr. Cieszkowskiego tak zwaną Ligę Polską, której statut organiczny ułożono 10, 11 i 12 stycznia 1849 r. na walnem zebraniu delegatów w Kórniku. Prezesem honorowym Ligi obrano ks. arcybiskupa Leona Przyłuskiego, prezesem Dyrekcji Głównej Gustawa Potworowskiego, a członkami tejże Dyrekcji Augusta hr. Cieszkowskiego, ks. Jana Chryzostoma Janiszewskiego, dr. Karola Libelta, Wojciecha Lipskiego i włościanina Jana Palacza.
 Celem Ligi było 1) bronienie na drodze legalnej praw i swobód narodowych wobec rządu, wobec zgromadzeń sejmowych i opinii publicznej tak w kraju, jak za granicą, 2) rozwijanie oświaty narodowej przez książki, szkoły, ochrony itd., 3) zasilanie ducha publicznego między Polakami przez stowarzyszenia i pisma, 4) utrzymywanie moralnego związku między sobą przez braterstwo i wpływ wzajemny moralny, 5) polepszenie bytu materjalnego na drodze wzajemnej pomocy przez wszelkiego rodzaju organiczne intytucje.
 Liga Polska miała się składać z Ligi w Poznańskiem, w Prusiech i w Śląsku pod zarządem jednej Dyrekcji i być federacją stowarzyszeń podrzędnych, dzielących się na Ligi powiatowe, obwodowe i specjalne.
 W W. Księstwie Poznańskiem i Prusach Zachodnich powstały wkrótce liczne ligi powiatowe, ale na Śląsku okazało się niemożebnem zaprowadzić stowarzyszeń ligowych z powodu panujących tam stosunków.
 „Położenie nasze na Górnym Śląsku — pisał nauczyciel E. Smolka z Bytomia — bardzo jest trudne. Pole do uprawy obszerne, rola od wieków odłogiem leżąca, a brak pracowników. Urzędnicy całkiem zniemczeni, nauczyciele wynarodowieni, po największej części literatury polskiej nie znający, księża w większej części na podobnem znajdujący się stano-