Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T1.pdf/300

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Było wtenczas kilku profesorów gimnazyalnych w Poznaniu, których imiona ściśle się łączą z dziejami umysłowości w Wielkopolsce. Na czele ich kroczył Hipolit Cegielski.[1]
Urodzony 1815 r. w Ławach pod Gnieznem, którą to wieś ojciec jego dzierżawił, uczęszczał początkowo do progimnazyum w Trzemesznie. Po śmierci matki i utracie majątku przez ojca, umieszczony w bursie Kosmowskiego, sam o sobie radzić musiał. Po ukończeniu szkoły trzemeszeńskiej wstąpił do gimnazyum poznańskiego i mimo lat 16 otrzymał dozór nad trzema synami p. Suchorzewskiego z Tarnowy. Pilny, zdolny i sumienny, celował w gimnazyum, a złożywszy z chlubą egzamin dojrzałości, udał się na uniwersytet do Berlina, gdzie słuchał starożytnej filologii i filozofii, utrzymywał się zaś częścią z udzielonego mu stypendyum rządowego, częścią z lekcyi prywatnych języka i literatury polskiej, których udzielał przez dłuższy czas księciu Augustowi Sułkowskiemu i księżnie Wandzie z Radziwiłłów Czartoryskiej.
W Berlinie należał do pierwszych założycieli Towarzystwa akademickiego Biblioteki polskiej, które później rząd rozwiązał.
Pierwszą jego pracą literacką była gruntowana rozprawa O Janie Kochanowskim jako poecie lirycznym, umieszczona w Przyjacielu Ludu 1837 r. W styczniu 1840 r. po napisaniu rozprawy De negatione uzyskał stopień doktora filozofii, a wkrótce potem złożył egzamin na nauczyciela wyższego. Od Wielkanocy 1840 r. rozpoczął przy gimnazyum św. Maryi Magdaleny zawód nauczycielski, w którym zyskał sobie uznanie władz, a przywiązanie i cześć uczniów.
Już w październiku 1840 r. ogłosił w Orędowniku Naukowym znakomitą rozprawę O zasadach wychowania w szkołach wyższych.

W rozprawie tej starał się wykazać, że jedynemi podstawami rozumnego wyższego wykształcenia powinny być nie

  1. Motty, Przechadzki. III, 114 i n.