Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T1.pdf/257

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Liczba zwolenników Czerskiego malała, w końcu z sekty nie pozostało śladu.[1]

Zgon Edwarda hr. Raczyńskiego.

Edward hr. Raczyński nigdy nie ubiegał się o popularność, postępował sobie tak, jak mu przekonanie nakazywało, i śmiało wypowiadał swe zdanie. To, jako też duma rodowa i nieprzystępność sprawiały, że niewielu liczył przyjaciół. Okazywano mu niechęć, na szóstym sejmie prowincyonalnym nawet zaczepiano go gwałtownie. I stało się, że mąż, który tak wielkie około kraju położył zasługi, że mu się głęboki szacunek i szczera wdzięczność należały od rodaków, doznał niewdzięczności. Szczególnie namiętna zaczepka Pantaleona Szumana głęboko zraniła go.
On, co nikogo nie przypuszczał do poufałości — co był przekonany, że jest wyższy nad wszystkie sądy, pisał 21 czerwca 1843 r. do Józefa Morawskiego z Kotowiecka te słowa:
„Odebrałem uprzejmy list WPDobrodzieja, za który Mu żywe moje składam podziękowanie, oraz prośbę, abyś mi zachował te swoje uczucia tyle łaskawe, lubo o wiele za pochlebne i abyś mnie bronił, jak mi kto szkodzić zechce. moje zdrowie nie najlepsze, dla tego kończę i najmilej Pana ściskam”.[2]
W lipcu tegoż roku Józef Morawski żegnał hr. Edwarda, odjeżdżającego do Gasteinu. Kiedy wsiadł do powozu, nadszedł dr. Marcinkowski i rzekł: „Niechajże hrabia więcej jak dwie lub trzy kąpiele na tydzień nie bierze, bo mogłoby nastąpić uderzenie krwi do głowy”. Za powrotem hr. Edward przyznał się, że mu żal było czasu i że się codziennie kąpał. Marcinkowski był tem bardzo zaniepokojony.[3]

W dwa lata po zajściach wywołanych napisem na pomniku Mieczysława I i Bolesława Chrobrego, przybył hr. Edward do dziekana Rybickiego w Zaniemyślu i u niego nocując, taki list napisał:

  1. Die Vorfälle in Posen am 28 und 29 Juli 1845 von Carl v. Heugel, Posen 1845, przytoczono w Agatona Gillera historyi powstania. III. 174.
  2. J. Morawski. Z powodu Przechadzek po mieście. Dziennik Poznański 1888, nr. 246.
  3. J. Morawski. Z powodu Przechadzek po mieście. Dziennik Poznański 1888, nr. 246.