Strona:Samuel - Adalberg - Księga przysłów.djvu/192

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Giedrojć.
Co Giedrojć, to biskup.

„Jest przysłowie, że na Żmudzi zawsze Giedrojć biskupem.” Jul. Bartoszewicz, w dziele Historyczne pamiątki T. Święckiego, Warsz. 1859, str. 316; Dar. 25.

Giera.
Skuł się Giera (skuł się jak Giera).

T. j. upił się. Przysłowie lubelskie. Giera = przezwisko.

Gierka ob. Gertruda.

Gierwaty.
Wrona gierwacka.

„Tak w niektórych okolicach Litwy nazywają głupowatego albo śpiewająco i przeciągle mówiącego. Gierwaty, miasteczko w pow. wileńskim. Dlaczego wrona tameczna ma być typową, nie wiem; wątpię, aby pochodzenie nazwy Gierwat od wyrazu litewskiego gérve, żóraw, miało z tym jaki związek.” Karł. 13.

Giewont.

Jeżeli mgła idzie od góry na Giewoncie, to tego dnia pewni deszczu bądźcie. — Wierzb. 198.

Gil.
1 Gil chowany a sługa przymuszany nic nie wart.
2 Jarmark na gila.

Mróz, zimno.
3 Lepszy gil niż motyl, chociaż oba ptacy. — Ryś. cnt. 8; Czel. 498.
Lepszy gil, niż motyl. Knap. 452; Gem. II. 151; Ern. 1154; Wójc. Zar. II. 70; Now. 44; Sylw. XIV. 527.

4 Ma na nosie gila. — Kolb. VIII. 261.

Odm. Dostał (złapał) gila na nosie.
T. j. nos mu od zimna zczerwieniał.

5 Złapał gila, ale na nosie.

Gilbas.
Gilbas na kilbas (kiełbas?), dalibóg nie mam kij.

Ginąć.
1 Bodajeś zginął, jak sól w ukropie.
2 Chcącego zginąć nikt nie ustrzeże. — Knap. 1109.
3 Co zginęło, zginęło. — Knap. 107; Czel. 191; Mas. 135.
4 Co zginie, to nigdy ubogiego nic minie.

5 Kto się sam zginąć napiera, próżno stróż przed nim zawiera. — Knap. 399.

6 Lepiej było zginąć, niżeli.... — Gem. I. 72.
7 Temu nawiększy grzech, komu co zginie. Ryś. cnt. 15.
8 Zginął, jak bańka mydlana.
9 Zginął, jak kamfora bez pieprzu.
10 Zginął, jak kamień w wodzie.

Zginął, jakbé kam w wòdę rzucéł. Cen. Kasz. 12.

11 Zginął jak malina (małanka).
12 Zginął jak mucha.

Zginął, jak mucha w świecy. Now. 107.

13 Zginął, jak pies na jarmarku (w jarmark).
14 Zginął, jak proso w pszenicy.
15 Zginął, jak ruda mysz. — Now. 108.

Zginął, jak mys ruda. Feder. II. 355. Zginiesz, jak ruda mysz w popiele.

16 Zginął, jak w wodę wpadł.
17 Zginął, jak zli szeląg. — Cen. Kasz. 12.
18 Zginąć, to zginąć, aby w poczciwości. —
19 Zginął miech, już i ojcu grzech. — Feder. rkp.

T. j. gdy komu co zginie, to gotów i ojca rodzonego o kradzież posądzić.

Giżycki.
Giżyccy im starsi, tym tężsi.

Wincenty Pol użył tego przysłowia, mówiąc o koniach w Mohorcie:

„Oto Giżycka, co chodzi po stronie,
Jacy Giżyccy, takie ich konie,
Im starsze, tęższe....

Ob. Dar. 25.

Glina.

1 Kto siedzi na glinie, ten nigdy nie zginie; a kto na piasku, ten siedzi bez kwasku. — Feder. rkp.

2 Na (w) glinie nikt nie zginie.

T. j. na gliniastym, urodzajnym gruncie.

3 Pan Bóg za glinę, a ja za kalinę.

Gdy komu stara żona umrze.

4 Przyjdzie baba z gliną, zaraz szpary zginą.

Przyjdzie majster z gliną, a wnet szpary zginą. Kolb. VIII. 306.
„Przed świętami wielkiejnocy baby mają zwyczaj lepić gliną chałupy stawiane z drzewa; stąd przysłowie: przyjdzie....” Kolb. V. 173.

Gliniany.

Gliniany, gdzie wilki burmistrza we dnie na rynku zjadły.
„Dwa są miasta tego nazwiska: jedno w ziemi lwowskiej, słynne wojną kokoszą; drugie Gliniany, w pow. sandomierskim, są bardzo lichą mieściną; powiadają też o nim: Gliniany, gdzie.... Karł. 25.

Glonek.
Niech się glonek godzi, póki się skibka nie nagodzi.

Gładki.
1 Gładki jak aksamit.
2 Gładki, jak brzoskwiniowa pestka.
3 Gładki na strych, a szpetny do pudła. — Ryś. cnt. 4.

4 Kto chce być gładkim, trzeba przycierpieć — Ryś. cnt. 7; Czel. 216.
T. j. kto chce być okrzesanym, inteligentnym, wykształconym.

Gładkość.

Pospolicie przy gładkości serce pełne bywa złości. — Trotz, p. w. Gładkość.