Dogodzić.
1 Dogadza mu jak wrzodowi.
2 Dogodzić wszystkim trudno (niepodobno). — Knap. 195; Czel. 285.
Dogodzić wszystkim niepodobno. Dąbr. 3. § Niepodobna jednemu wygodzie wszytkim. Mowca. I.
3 Dogodził, jak psu biczem.
Źle się przysłużył.
4 Dogodził jednemu z krzywdą drugiego. — Now. 19.
5 Dopiero się urodzi, co wszystkim (wszystkim ludziom) dogodzi.
6 Drugim dogodzić, sobie zaszkodzić. — Knap. 214; Ern. 457; Flor. 9.
7 Jednemu dogodzić trudno, a wszystkim niepodobna.
8 Jeszcze się ten nie urodzi, co światu dogodzi. — Flor. 99.
Jeszcze się ten nie urodził, coby światu dogodził. Mon. Ench. 193; Mon. Gr. 387.
9 Jeszcze się ten nie urodził, któryby wszystkim dogodził. — Linde, p. w. Dogodzić.
Jeszcze się ten nie urodził, coby.... Łysk. 60; Lom. 14; Mas. 281. Jeszcze się ten nie urodził, coby każdemu dogodził. Frischb. II. 207. Jeszcze sie ten nie narodził, coby wszyckim wygodził. Cinć. 18. Jesce sie ten nie urodził, coby wsyćkim dogodził. Feder. II. 352. Jesz sę ten (taki) niewurodzeł, cobé wszétkim dogodzeł. Cen. Kasz. 3 i 99. § Żaden się nie urodził, aby wszytkim w myśl ugodził. Rej. Żyw. Jeszcze się ten nie narodził, coby ludziom dogodził. Damb. Kaz. Żaden się jeszcze na ten świat nie narodził, któryby wszystkich ludzi żądaniu wygodził. Sak. Okul.
10 Komuś powinniejszy, temu pierwej dogadzaj. — Ryś. cnt. 6; Czel. 49.
11 Chto kóżdému dogódzi, ten sobie zaszkódzi. — Cen. Kasz. 18.
12 Nikt (nikt nikomu) nie dogodzi, tylko ten co (co go) urodzi.
13 Pan Bóg ludziom nie dogodzi, a cóż człowiek. — Ryś. cnt. 13; Czel. 286; Mas. 281.
14 Wolę swej potrzebie, niż cudzym oczom dogadzać. — Knap. 1253; Wójc. Przyp. 171.
Dogonić.
I w sto koni nie dogoni.
We stu koni tego nie dogonisz, coć moment opóźni. Gem. II. 357.
Doić.
Doi go, jak swą krówkę.
Wyzyskuje go, odziera.
Dojeść.
1 Czego nie dojesz, dopijesz.
2 Kto nie doje, nie dopije, ten mądrze i długo żyje. — Knap. 386; Ern. 922; Dąbr. 7; Wójc. Przyp. 164.
Kto nie doje i dopije, ten jest mądry i długo żyje. Flor. 14. Kto pomiernie je i pije, ten zawsze najdłużej żyje. Don. Gr. 10. Kto nie wiele jada, pije, ten mądrze i długo żyje. Now. 38.
3 Kto nie doje, nie dopije, ten nierad żartuje, tańcuje. — Knap. 387.
..., ten nie rad tańcuje. Wójc. Przyp. 165. ..., ten nierad rozpustno żyje. Żegl. I. 75.
4 Kto doje, dopije, ten w rozum nie tyje. — Knap. 47; Dąbr. 5; Wójc. Przyp. 106; Czel. 140; Łysk. 58; Żup. 17; Kolb. VIII. 257.
Kto doje, kto dopije, ten w rozum nie utyje. Żegl. I. 73. Chto dojé, dopije, ten w rozém niewutéje. Cen. Kasz. 8. Kto dość je, dość pije, ten w rozum nie tyje. Mon. 392. Kto zbyt je, zbyt pije, ten w rozum nie tyje. Lom. 18.
Dokazać.
Nie wszystko wszyscy dokazać możemy. — Don. Gr. 16.
Doktór.
1 Chcesz nie być chora, strzeż się doktora.
2 Co choroba, to doktór. — Ryś. cnt. 2.
Co choroba, to lekarz. Knap. 433.
3 Doktora dobrego, grosza pracą nabytego, przyjaciela doznanego — mocnie szanuj. — Grab. Star. I. 387.
4 Doktora o zabój nie pozywają. — Ern. 172.
5 Doktorze, sam się wylecz.
Doktorze, samego siebie ulecz wprzód, potym uleczysz chorego, przysłowie to na takich jest, co napominają i nauczają drugich z urzędu swojego, a sprawami tego nie pełnią. Bach.
6 Doktór, grosz, przyjaciel — potrzebie gwoli ma być szanowany. — Zabcz. Et. 4; Wójc. Przyp. 89.
7 Doktor kuruje, gdy pieniądze czuje.
8 Doktór leczy, a Pan Bóg zdrowie daje.
9 Doktór od Złotej Bani.
Lichy, nieuczony doktór. — Złota Bania miasteczko na Węgrzech ze słynną lekarnią. Stamtąd rozchodziły się po Polsce całej leki, przez wędrownych węgrów, czyli t. zw. olejkarzy, sprzedawane. Por. u Lindego (p. w. Bania i Doktór) i u Lipińskiego (Bibl. Warsz. 1852. IV, 245).
10 Doktór pończoszka. — Gem. I. 35; Żegl. II. 65; Linde, p. w. Doktór; Wójc. Prz. I. 211; Wurzb. 130.
Tak nazywano dawniej doktorów lichych, nieumiejętnych; nie nauką, ale ubiorem swym tylko (mianowicie pończoszką czerwoną) od innych się wyróżniający.
11 Gdzie wielu doktorów, mała nadzieja zdrowia. — Gem. II. 88.
12 Każdy doktór ma trzy postawy: kiedy przyjdzie, miły jak anioł; kiedy uleczy, dobry jak Bóg; kiedy się nagrody
