je, jako należące do jednej substancji. Kant wylicza dwanaście sposobów czyli typów sprowadzenia do przedmiotowej jedności apercepcji, i typy te nazywa czystemi pojęciami rozsądkowemi czyli kategorjami. W poznaniu rozsądkowem więc, tak samo jak w oglądaniu, odróżniamy pierwiastki aposterjoryczne (materjał zmysłowy do syntezy) i pierwiastki aprioryczne (samą syntezę podmiotową). Wbrew Hume’owi widzi tutaj Kant możliwość tworzenia sądów syntetycznych a zarazem apriorycznych, t. j. sądów takich, które orzekły coś o przedmiotach, a jednakże były niezależne od zewnętrznej rzeczywistości. Wypływa to z natury pierwiastków apriorycznych. Jako warunki poznania rzeczywistości (pojęć i sądów o przedmiotach) mają one ważność przedmiotową; z drugiej strony jako aprioryczne właśnie nie są zależne od zewnętrznej rzeczywistości i nie są przypadkowe, lecz stanowią coś nieodłącznego od wszelkiego poznania przedmiotów, przez co znów posiadają ważność powszechną. Rozumie się, że tylko te sądy syntetyczne apriori mogą i powinny stanowić podstawę wszelkiej wiedzy o rzeczywistości. Ostateczne wyniki kantowskiej teorji poznania dadzą się streścić w sposób następujący. Wiedza o rzeczywistości jest możliwą; nie dotyczy ona jednak przedmiotów samych w sobie, lecz ich
