Strona:Rus Jarema Kusztelan - Ks. Patron Augustyn Szamarzewski.pdf/160

jako finansisty przeważnie, istniały tylko zasady finansowe w swem oderwanem pojęciu. Liczył się z niemi natomiast Szamarzewski i ci, co Bank Związku zakładali, mniej jako finansiści, a więcej jako spółkowcy i praktyczni „mężowie stanu“. Jako taki wiedział Szamarzewski, że praktyczna sztuka stanu, jak to powiedział Cieszkowski, na tem zależy, „aby prawdy teoretyczne, we właściwych swoich sferach bezwzględnie, w ogólnej sferze względnie kombinować i nie znosić jedną przez drugą, jak się to często w praktyce dzieje, owszem jedną przez drugą wznosić i wspierać, co właśnie organicznego systemu jest głównym warunkiem“. Dlatego Szamarzewski, złączywszy się ze Spółką Poznańską, — respektował życzenia i żądania Spółek, liczył się z niemi, jako danymi warunkami, nieodzownie oddziałującymi na powstanie i przyszły rozwój Banku związkowego. Był przekonany o tem, że życzenia i żądania Spółek, reprezentujące interes warstw szerokich, przy pewnej kombinacji i bacznem uwzględnieniu wszystkich w grę wchodzących czynników, dadzą się do pewnego stopnia zrealizować. Zabrał się tedy do sprawy Banku Związku, który wówczas na takiej tylko podstawie mógł powstać, utrzymać się i rozwijać. Inaczej nie byłoby ani Banku Związku, ani koncentracji kapitałów spółkowych, na której w interesie gospodarstwa społecznego tak bardzo zależało. Dlatego na tej polityce pierwotnej polega znaczenie Banku Związku dla Spółek pod względem finansowym, które, zaznaczywszy się jeszcze za Patronatu Szamarzewskiego, wybiło się jeszcze właściwiej w przyszłych latach.
 Obok tego znaczenia Banku Związku dla Spółek pod względem finansowym, znaczenie jego odgrywa rolę wybitną także pod względem moralnym, zwłaszcza w stosunku do Patronatu. Bank Związku miał zaważyć w życiu Spółek nietylko jako centrala spółkowa, ale mocą swej organizacji równocześnie wzmocnić podstawy Pa-