Strona:Romain Rolland - Dusza Zaczarowana III.djvu/97

nie muszą zostać na zawsze obcymi dla nas ci, którzy w ten sposób pohańbili pracę?
 — Ja z tego nie żyję!
 — Żyjesz pan napewno także z tego. Wszakże otoczony pan jesteś względnemi wygodami, masz co jeść, możesz spokojnie studjować przez całe lata, bez troski o chleb powszedni...
 Nagle przypomniał sobie Marek dla obrony to, o czem nie myślał dotąd.
 — Nie czerpię tego z pracy waszej! — zawołał. — Pracuje matka moja.
 Zainteresowało to Pitana, kazał sobie opowiedzieć życie dzielnej kobiety, a Marek kreśląc je odnajdywał matkę, a duma mieszała się z zakłopotaniem, które objaśniło jedno spokojne zdanie Pitana:
 — A więc, drogi przyjacielu, ją wyzyskujesz.
 Marek nie lubił, by mu przypominano jego obowiązki.
 — To moja sprawa, Pitanie! Was to nie obchodzi.
 Pitan nie obstawał przy swojem, uśmiechnął się tylko.
 Robotnicy zaczęli wychodzić. Pitan podszedł ku nim. Znał kilku, zamienił słów kilka i rozdawał świstki swoje. Ale im było spieszno do domu i jadła. Dotykali zaledwo druki, mówiąc:
 — Dobrze... Dobrze... wiem, wiem!...
 Inni z rękami w kieszeniach nie brali wcale. Kilku przystanęło by porozmawiać. Marek stał z boku i czuł doskonale:
 — Jestem obcy.
 Gdy Pitan wrócił i uszli kilkanaście kroków razem, powiedział Marek:
 — Nie wy, Pitanie, uświadomiliście mnie. Spostrzegłem to doskonale. Kazimierz i inni nie uważają mnie nigdy za towarzysza. Niekiedy schlebiają mi, inni zaś mnie upokarzają. Niby to są ze mnie dumni, a są przeciw mnie.

79