Strona:Rabin Dr. Samuel Abraham Poznański.pdf/31

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

gramatycy, którzy kładą podwaliny pod naukowy rozbiór języka hebrajskiego. Z Hiszpanią rywalizuje pod niektórymi względami Francja, która wydaje wielkich egzegetów biblijnych i talmudycznych, wśród nich największego z mistrzów, t. j. Rasziego.
Oto epoka, którą sobie obrał Poznański i której zbadaniu poświęcił całe swe życie. A miał w tem badaniu i szczęście, bo właśnie w r. 1897 odkrył prof. Schächter nowe źródła do tej epoki w tak zwanej Genizie dawno zapadłej synagogi w Kairze. Sam odkrywca, (a z nim szereg innych uczonych zabrał się natychmiast do naukowego zużytkowania odnalezionych skarbów, jakoto: modlitw, urywków z Talmudu jerozolimskiego, responsów gaonów, nieznanych dotąd komentarzy i spisów rozmaitych rabinów i seniorów gminnych z najrozmaitszych miast afrykańskich i azjatyckich.
I oto razem z innymi (Schächter Bacher, Blau, Goldzieher, Harkawy, Neubauer) zabiera się także i Poznański do exploatowania tej skarbnicy wiedzy i opracowuje szereg kwestji, które mu zapewniły trwałe imię w nauce żydowskiej.
Nie tu miejsce dla opisu i oceny pracy tego uczonego, zamierzam tylko w najkrótszym zarysie podać to, co uważam za najważniejsze i scharakteryzować zagadnienia którymi się zajmował oraz system rozwiązywania tychże zagadnień.
Dla porządku dzielę te zagadnienia na następujące kategorje, przyczem już z góry zauważam, że podział ten z natury rzeczy nie jest ścisły.

I. Rekonstruowanie starych komentarzy i gramatyk.
II. Wydawanie starych tekstów.
III. Zagadnienia dotyczące gaonów i ich epoki w ścisłem tego słowa znaczeniu.
IV. Karaitica.
V. Bibljografja i krytyka z zakresu powyższych działów (I—IV).
VI. Artykuły w encyklopedjach i czasopismach (dziennikach).
VII. Kazania i wykłady.

∗             ∗

I. Rekonstruowanie starych gramatyk i komentarzy, oraz biografje ich autorów: Istnieje szereg komentatorów biblijnych, których komentarze zaginęły, a wiemy o nich jedynie z cytat, zachowanych u innych