Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/51

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
– 5 –

znajdować przynajmniej 1 decymetr (4 cale) nad linią ogniową, a ten najwyższy stan wody, zowie się linią wodną.

6. Jaki skutek para wodna wywiera na zewnątrz?

Ogrzewając wodę w otwartém naczyniu aż do punktu wrzenia, widzimy, że wydobywająca się z niéj para, ucieka w górę z pewną siłą, pokonywając ciśnienie powietrza działającego na powierzchnię wody. Ta siła pary, będąca w równowadze z ciśnieniem powietrza, zowie się: sprężystością albo siłą prężenia pary.
Za jednostkę do mierzenia czyli obliczania siły pary, używa się jednostki ciśnienia powietrza i mówi się, że siła pary wydobywającéj się z otwartego naczynia, równa jest jednéj atmosferze, czyli ciśnieniu 15 funtów na każdy cal kwadratowy powierzchni.
Punkt wrzenia wody otrzymaliśmy przy 100° Celsiusza, a temperatura ta, jakkolwiek daléj kocioł ogrzewać będziemy, pozostanie już niezmienną, ponieważ wydobywająca się para wolno w powietrze uchodzi, a ciśnienie powietrza na powierzchnię wody, zawsze jest jedno i to samo.
Inaczéj jednak dzieje się z parą wywiązaną w kotle, ze wszech strop zamkniętym. W pierwszéj chwili wrzenia, wywiązująca się para, która w próżni kotła, znajdującéj się nad powierzchnią wody, swobodnie rozchodzić się może, posiada ciśnienie wyrównywające jednéj atmosferze. Przy ciągłém jednakże paleniu, późniéj wydobywająca się para, nie ma już dla siebie miejsca, które poprzednio wydobyta para zajęła. Tym sposobem dalsze tworzenie się pary jest utrudnione, a zatem i następne wrzenie wody musi już odbywać się przy wyższéj temperaturze, t. j. że punkt wrzenia musi być wtedy wyższym od 100° Celsiusza. Z podwyższeniem temperatury, podnosi się i ciśnienie pary w przestrzeni parowéj, a tém samém i ciśnienie na powierzchnię gotującéj się wody.