nim je koło opuści; a następne, nieobciążone jeszcze szyny, utrzymując się na pierwotnéj wysokości, powodują uderzenia kół, kiedy te na nie przechodzą. Z przyczyny nieregularności drogi, następuje chwianie się wagonów, już to na jednę, już na drugą stronę, przez co powstają uderzenia boczne czyli poziome. Uderzenia poziome powstają także w skutek ciśnienia wiatru na boki wagonów, w skutek siły odśrodkowéj na krzywiznach, gdy wysokość szyn zewnętrznych nie jest odpowiednią chyżości, oraz wtedy, gdy szyny łączą się z sobą pod kątem.
Fig. 168._Fig_168.jpg)
Dla usunięcia więc takich uderzeń, należy szyny o ile można łączyć z sobą w jednę całość, aby się ani przesuwać nie mogły, ani téż nie tworzyły ze sobą kątów. Złączenie to daje się najlepiéj za pomocą lasz uskutecznić.
Lasze v. łubki są to kawałki płaskiego żelaza, przystające dokładnie do głowy i stopy szyny. Dają się po obu stronach, na końcach dwóch szyn spotykających się z sobą. Lasze łączą się ze sobą nitami, albo téż śrubami, przechodzącemi przez owalne dziury, umyślnie do tego celu w końcach szyn wyrobione. Dziury te dla tego dają się podługowate, aby pomimo ześrubowania laszami, szyny mogły odbywać ruchy podłużne odpowiednio do zmian temperatury. Rozszerzenie się szyn na 1° termometru 100-u stopniowego, wynosi 181250 długości. Ztąd odstęp pomiędzy szynami daje się 0, 002 do 0,ᵐ004. Lasze ważą 2,12 do 5,4 kilogramów para; śruby zaś 0,29 do 0,34 kilogramów każda.
Wynalazek lasz przypisują p. Trimble inżynierowi amerykańskiemu, który ich najpierwéj użył w r. 1845 na kolei z Fi-
| Przewod. dla mech. | 31 |
