Do kréślenia kompasów, z nadzwyczajną łatwością, posiadamy dokładne narzędzie wynalezione przez b. professora Instytutu Gospodarczo-leśnego w Marymoncie pod Warszawą, następnie naczelnego Komisarza leśnego w Feliksowie do leśnictwa Brok należącego, p. Wojciecha Jastrzębowskiego, opisane przez samego wynalazcę w dziełku, pod tytułem: „Kompas Polski“ wydaném w Warszawie nakładem Redakcyi Biblioteki Warszawskiéj, 1843 r.
Za pomocą tego narzędzia, można kréślić kompasy na rozmaitych powierzchniach: poziomych, pionowych, ukośnych, płaskich i wichrowatych i do rozmaitych stron świata zwróconych [1].
Jak aparat p. Praussa zajmuje się kontrolowaniem szybkości i postoju pociągów niezależnie od służby pociągowéj, w czém leży właśnie główna zasługa tego wynalazku, tak znowu urządzenie kompasów systemu p. Jastrzębowskiego po stacyach dróg żelaznych, uczyniłoby niezależném kontrolowanie zegarów od służby stacyjnéj i telegraficznéj.
Dawne sposoby kreślenia kompasów, podawała osobna nauka Gnomoniką zwana, lecz sposoby te były trudne i dla uczonych tylko przystępne.
- ↑ P. Wojciech Jastrzębowski, obecnie emeryt, będąc jeszcze prof. w Marymoncie, wykreślił własną ręką kompas na kościele XX. Kamedułów na Bielanach pod Warszawą, który do dnia dzisiejszego dotrwał w jak najlepszym stanie; a ślady takiegoż kompasu również własną ręką wynalazcy na powierzchni wichrowatéj wykreślonego, widzieć jeszcze dotąd można w ogrodzie Botanicznym Warszawskim, na olbrzymiéj bryle kamiennéj. W Wawrzyszewie pod Warszawą, również znajduje się kompas, nakreślony ręką pana Jastrzębowskiego.
