Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/328

– 282 –

 Najlepszém drzewem, z którego wyrabiają się trzewiki czyli klocki hamulcowe, jest topola i lipina, jako bardzo elastyczne i miękkie. Jeżeli klocki bardzo się zużyją, należy je zmienić, albo świeżém drzewem podzelować. Który zaś z tych dwóch sposobów będzie dogodniejszy, wskazuje forma i zużycie klocków.
 Różnych próbowano środków, aby zapobiedz szybkiemu niszczeniu się klocków, szczególniéj téż na drogach z licznymi i wielkiemi spadkami; mianowicie, nasycano klocki rozmaitemi cieczami jak: ałunem, ługiem solnym, szkłem wodném i rozczynem baryty. Wszystkie jednak te sposoby, nie wydały pożądanego skutku, to jest nie mogły uchronić drewnianych klocków od zwęglania.
 Aby jednak temu koniecznie zaradzić, chwycono się bardzo radykalnego sposobu, to jest robiono klocki z żelaza kutego albo lanego. Klocki żelazne używane są na drogach francuzkich i belgijskich, gdzie zadaniu swemu w zupełności odpowiadają i których koszt przecięciowo, jest mniejszy od kloców drewnianych. Na klocki tego rodzaju najkorzystniéj jest używać starych zużytych obręczy.
 Co do II. Hamulce pośpieszne. W budowie hamulców pośpiesznych położono sobie zadanie: usługę ludzką jako niepewną, ile można ograniczyć, a innemi środkami działanie hamulców dokładniejszém i skuteczniejszém uczynić.
 Przy hamulcach tego rodzaju, siły ludzkiéj używa się tylko do ich poruszenia, ale dalszy ich skutek, odbywa się już za pomocą samych tylko przeciwciężarów (Bricogne, Exter), resorów, (Newall, Foy), siły żywéj kół wagonowych (Heberlein, Mayer, Achard), prężenia pary w kotle (Miles), ciężaru wagonu (Didier); wreszcie używa się tu także hamulców hydrostatycznych (Miles); pneumatycznych (Kendall) i elektromagnetycznych (Achard).
 W miarę zwiększania się liczby i wielkości spadków przy budowie nowych dróg żelaznych i wzrastającéj chyżości pociągów, zadanie hamulców stało się niezmiernie trudném. Aby je-