Mechanizm roboczy, z pomocą którego ruch tłoka prostolinijny, zamienia się na ruch obrotowy kół pociągowych, składa się z następujących części:
1°) Z trzona tłokowego opatrzonego krzyżulcem i z równoleżnika czyli przewodnika.
2°) Z trzona posuwistego czyli korbowego.
3°) Z korby.
4°) Z kół pociągowych, na wale głównym czyli na osi pociągowéj osadzonych.
5°) Z przeciwciężarów.
Trzon tłokowy przechodzący przez szyję pokrywy cylindra i przenoszący ruch tłoka prostolinijny tam i wstecz, na trzon korbowy, przechodzi przez parotrwały buks pakunkowy, w którym się ciągle po linii prostéj suwać musi, jeżeli nie ma uledz wygięciu [1]. Koniec tego trzona opatrzony jest tak zwanym krzyżulcem (Kreutzkopf; tête de la tige du piston) posuwającym się w ramie zwanéj przewodnikiem (Geradführung; glissières).
Krzyżulec trzona tłokowego, opatrzony jest otworem stożkowym, do którego wchodzi koniec trzona, mającego również formę stożka, oraz okiem, z którém złączony jest trzon korbowy. Oprócz tego, krzyżulec posiada jeszcze baki po obu stronach, na których się ślizga. Krzyżulec robi się z kutego żelaza, baki zaś z żelaza lanego, albo téż z mosiądzu.
- ↑ Trzon tłokowy z żelaza kutego ma zwykle średnicę: 60 do 80 millim., a ze stali lanéj: ⅔ owéj grubości.