Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/202

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
– 156 –

Przedłużywszy tylko odpowiednie ramię fed do góry, to manometru tego można także i do wyższego ciśnienia pary używać niż 3 atmosfery, ale do zbyt wysokiego okazały się niedogodnemi, gdyż ramię to, musiałoby być nadzwyczajnie wysokie. Dla tego téż manometry rtęciowe, zastąpione zostały sprężynowymi, czyli metalicznymi Bourdona przy maszynach stałych, a przy parowozach i lokomobilach, użycie merkuryalnych byłoby całkiem niepodobném; dla tego téż wszędzie na maszynach parowych przenośnych, tylko manometry sprężynowe Bourdona lub Schäffera i Budenberga, widzieć się dają.
Ale przed niedawnym czasem, do sprawdzania dobroci manometrów i do mierzenia wysokiego ciśnienia pary przy maszynach stałych, niejaki Galy-Cazalat wynalazł manometr tłokowy merkuryalny, który przy niewielkiéj wysokości słupka merkuryuszu, może wysokie pokazywać ciśnienie pary lub wody.

Fig. 62.

W naczyniu ABC (fig. 62) zakończoném otwartą rurką CE poruszają się dwa tłoki dd i ff nie równéj średnicy; na tłok mniejszy dd działa od dołu ciśnienie pary płynącéj rurą D; na tłok znowu większy ff działa ciśnienie słupa merkuryuszu ffE. Jeżeli się ciśnienie pary powiększa, to tłoki posuwać się będą w górę, słup rtęci w rurze CE stanie się większym, a przez tę większą wysokość, powiększa się i ciśnienie na tłok ff.
Oznaczywszy promień tłoka dd przez r; tłoka ff przez r1, ciśnienie pary przez d, stan manometru, czyli wysokość słupa rtęci fE przez h, ciśnienie tegoż słupa na jednostkę powierzchni tłoka przez d1, to między temi cisnącemi siłami, nastąpi wtedy równowaga, gdy: